ATS khi hoạt động không bình thường hoặc không được bảo trì định kỳ thường xuyên có thể khiến hệ thống điện khẩn cấp bị hỏng hóc. Tham khảo các sự cố thường gặp của ATS và cách xử lý trong bài viết sau.
Các lỗi cơ học
Theo thời gian, các bộ phận cơ khí trong tủ chuyển đổi nguồn ATS như rơle, công tắc và động cơ có thể bị hao mòn. Ngoài ra, bụi bẩn, độ ẩm hoặc thiếu bôi trơn cũng ảnh hưởng đến chức năng của các bộ phận chuyển động, dẫn đến hỏng hóc cơ khí.
Cách xử lý:
- Bảo trì định kỳ: Kiểm tra thường xuyên tủ chuyển đổi nguồn để kịp thời phát hiện các bộ phận bị mài mòn hoặc bị bám bụi, ăn mòn, bôi trơn không đầy đủ. Trong quá trình kiểm tra, cần vận hành thử các bộ phận chuyển động, làm sạch và thay thế ngay các linh kiện hư hỏng.
- Bôi trơn đúng cách: Tuân thủ hướng dẫn của nhà sản xuất về bôi trơn các bộ phận chuyển động. Đảm bảo hoạt động bảo trì phải do các kỹ thuật viên có trình độ, được chứng nhận và trang bị thiết bị bảo vệ cá nhân (PPE) phù hợp xử lý.
Các vấn đề về kết nối điện
Các kết nối lỏng lẻo hoặc bị ăn mòn có thể làm gián đoạn dòng điện, khiến bộ chuyển nguồn ATS hoạt động không ổn định, thậm chí có thể hỏng hóc hoàn toàn. Các kết nối kém chất lượng cũng tiềm ẩn mối nguy hiểm về an toàn điện do có nguy cơ gây quá nhiệt và phát tia lửa.
Cách xử lý:
- Siết chặt các mối nối thường xuyên: Trong quá trình bảo trì định kỳ, cần kiểm tra và siết chặt tất cả các kết nối điện. Bước đơn giản này có thể ngăn ngừa các kết nối lỏng lẻo phát triển thành các sửa chữa tốn kém hoặc tình huống nguy hiểm.
- Kiểm tra ăn mòn: Ăn mòn có thể tích tụ xung quanh các đầu nối, đặc biệt trong môi trường ẩm ướt. Làm sạch các dấu hiệu ăn mòn bằng dung dịch vệ sinh điện chuyên dụng và bôi chất chống ăn mòn nếu cần thiết.
Các lỗi trên bảng điều khiển
Bảng điều khiển ATS đóng vai trò như “bộ não” của hệ thống, chứa các mạch điện và linh kiện điện tử điều khiển quá trình chuyển đổi từ nguồn lưới sang nguồn máy phát. Nếu các thành phần này hỏng, ATS có thể không phản ứng khi mất điện.
Cách xử lý:
- Kiểm tra định kỳ: Thực hiện kiểm tra bảng điều khiển thường xuyên để xác nhận khả năng gửi/nhận tín hiệu chính xác. Đảm bảo các đường truyền thông của hệ thống điều khiển hoạt động tốt. Xác minh bộ chuyển đổi hoạt động trơn tru trong kịch bản thử nghiệm.
- Cập nhật phần mềm: Một số ATS hiện đại thường sử dụng điều khiển bằng phần mềm. Hãy đảm bảo rằng luôn cài đặt các bản cập nhật từ nhà sản xuất để tránh các vấn đề tương thích hoặc lỗi phần mềm.
Chọn hoặc lắp đặt sai ATS
Nếu kích thước ATS không phù hợp với tải mà thiết bị này hỗ trợ, có thể gây ra tình trạng quá tải hoặc hoạt động kém hiệu quả, làm giảm hiệu suất của hệ thống, hoặc gây sự cố về điện.
Cách xử lý:
- Đánh giá kích thước phù hợp: Tham khảo ý kiến chuyên gia để đảm bảo ATS được lựa chọn kích thước phù hợp với yêu cầu tải của hệ thống. Việc lựa chọn kích thước ATS có thể dựa vào các tiêu chí: nhu cầu tải đỉnh, kế hoạch mở rộng thiết bị hoặc công suất tải trong tương lai.
- Lắp đặt chuyên nghiệp: Đảm bảo việc lắp đặt được thực hiện bởi các kỹ thuật viên có trình độ, am hiểu hệ thống ATS. Lắp đặt không đúng cách có thể dẫn đến sai lệch, kết nối kém hoặc lỗi lập trình.
Chất lượng nguồn điện kém
Các dao động về chất lượng điện năng như xung điện, tăng áp đột ngột hoặc sụt áp đều có thể gây hại cho ATS, dẫn đến hỏng hóc rơ le hoặc làm hư hỏng các linh kiện điện tử nhạy cảm.
Cách xử lý:
- Lắp đặt thiết bị chống sét lan truyền (SPD) để bảo vệ ATS khỏi các đợt tăng áp đột ngột. Đảm bảo hệ thống được lắp đặt thiết bị chống sét lan truyền ở cả phía nguồn điện lưới và nguồn máy phát.
- Phân tích chất lượng điện định kỳ: Thực hiện kiểm tra chất lượng điện theo định kỳ để phát hiện các bất thường trong nguồn điện. Nếu phát hiện dao động điện áp, cần thực hiện ngay biện pháp khắc phục như điều chỉnh nối đất, lắp đặt bộ ổn áp hoặc nâng cấp hệ thống điện nếu cần.
Lỗi pin (với ATS có pin dự phòng)
Một số bộ ATS sử dụng nguồn pin để vận hành hệ thống điều khiển khi mất điện. Nếu pin hỏng hoặc không được sạc đầy, ATS có thể không hoạt động chính xác.
Cách xử lý:
- Bảo dưỡng ắc quy định kỳ: Ắc quy phải được kiểm tra thường xuyên và thay thế theo khung thời gian khuyến nghị của nhà sản xuất.
- Kiểm tra đầu cực và kết nối của ắc quy: Luôn đảm bảo các đầu cực pin sạch sẽ, kết nối chặt chẽ và không có bất kỳ sự ăn mòn nào có thể ảnh hưởng đến hiệu suất.
Các rủi ro từ môi trường
Nhiệt độ khắc nghiệt, độ ẩm, bụi bẩn đều có thể ảnh hưởng đến hiệu suất của ATS và gây ra sự cố cho thành phần cơ khí và điện.
Cách xử lý:
- Kiểm soát môi trường lắp đặt: Nếu ATS được lắp đặt ở môi trường khắc nghiệt, cần lắp thêm tủ bảo vệ chuyên dụng hoặc hệ thống điều hòa nhiệt độ/độ ẩm để luôn duy trì môi trường của ATS trong ngưỡng an toàn của nhà sản xuất.
- Lắp bộ lọc và nắp chống bụi: Đối với ATS đặt trong nhà máy công nghiệp hoặc khu vực bụi bặm, cần lắp đặt thêm bộ lọc không khí và vỏ bọc chống bụi để hạn chế bụi xâm nhập vào bên trong.
Nguồn máy phát vẫn chạy sau khi khôi phục nguồn chính
Có hai nguyên nhân khiến máy phát tiếp tục hoạt động sau khi điện lưới đã trở lại.
- Nguyên nhân thông thường: Máy phát sẽ tiếp tục chạy thêm 15-20 phút sau khi điện lưới phục hồi để hoàn tất quá trình làm mát trước khi tắt hoàn toàn.
- Nguyên nhân sự cố: Nếu máy phát vẫn hoạt động sau 30 phút, có thể do ATS bị hỏng (dây nối lỏng lẻo hoặc tiếp xúc kém), hoặc dây tín hiệu điều khiển chuyển nguồn bị nối đất trong quá trình chuyển nguồn.
Cách xử lý: Cần kỹ thuật viên chuyên nghiệp sử dụng đồng hồ vạn năng để chẩn đoán chính xác sự cố và thực hiện các sửa chữa cần thiết ngay tại hiện trường.
Một số lỗi ATS khác
ATS không chuyển tại chế độ Manual và Auto
- Nguyên nhân có thể do không có nguồn điện cấp cho ATS hoặc đấu nối dây sai chân của ATS.
- Cách xử lý: Kiểm tra lại nguồn điện hoặc đổi nguồn điện. Đấu nối lại dây theo sơ đồ chuẩn
ATS mất nguồn chuyển được nhưng không thể trả nguồn
- Nguyên nhân: Rơ le điều khiển không khóa chéo tách nguồn nên khi cấp lại nguồn chính bị xung đột.
- Cách xử lý: Kiểm tra lại rơ le xem đã khóa chéo chưa.
ATS chuyển mạch phát ra mùi khét
- Nguyên nhân: Điện ở nguồn chính hoặc nguồn phụ khi chạy qua ATS chưa ổn định, bị thấp áp hoặc quá áp so với ngưỡng của ATS là nguyên nhân gây ra tình trạng ATS phát ra mùi khét khi chuyển mạch.
- Cách xử lý: Bổ sung timer để tăng thời gian trễ khi chuyển mạch cho ATS. Ngoài ra dùng thêm bộ bảo vệ pha cho ATS có chức năng bảo vệ áp, tần số, pha,…
Lưu ý quan trọng: Tuyệt đối không tự phát kiểm tra ATS khi thiết bị đang hoạt động hoặc mở vỏ. Chỉ có những kỹ thuật viên chuyên nghiệp được cấp chứng chỉ, với thiết bị bảo vệ cá nhân (PPE) phù hợp mới được xử lý, kiểm tra và bảo dưỡng bộ chuyển nguồn tự động. Làm việc trên ATS mà không có kiến thức và thiết bị bảo vệ có thể gây thương tích nghiêm trọng, thậm chí là tử vong.
Trên đây, Etinco đã liệt kê các lỗi cơ bản thường gặp của bộ chuyển đổi nguồn tự động ATS. Một lần nữa, chúng tôi nhấn mạnh việc kiểm tra, khắc phục lỗi trên ATS phải do các kỹ thuật viên chuyên nghiệp thực hiện để đảm bảo an toàn, không tự phát bảo trì, bảo dưỡng ATS khi chưa trang bị đủ kiến thức. Để tìm hiểu thêm thông tin về ATS hoặc các thiết bị khác, bạn có thể truy cập: https://etinco.vn/tin-tuc/kien-thuc/.
