MCCB là loại aptomat được sử dụng nhiều trong điện công nghiệp nhờ khả năng bảo vệ an toàn cho hệ thống điện. Thiết bị này có chức năng tự động ngắt nguồn khi xảy ra sự cố trong mạch, giúp giảm thiểu rủi ro về điện và bảo vệ các thiết bị khỏi hư hỏng. Hãy cùng Etinco tìm hiểu kỹ hơn về đặc điểm, ứng dụng của MCCB cũng như cách để phân biệt với các loại aptomat khác qua bài viết sau.
MCCB là gì?
MCCB (viết tắt của Molded Case Circuit Breakers) hay còn gọi là aptomat khối, được sử dụng để đóng ngắt dòng điện trong hệ thống điện 3 pha hoặc 1 pha nhằm bảo vệ mạch điện khỏi các sự cố như quá tải, ngắn mạch.
MCCB có khả năng chịu tải lớn với dòng định mức lên tới 1600A. Ba chức năng chính của MCCB bao gồm:
- Bảo vệ dòng điện khỏi tình trạng quá tải vượt quá giá trị định mức.
- Bảo vệ hệ thống điện trước sự cố ngắn mạch bằng cách tự động ngắt khi phát hiện rủi ro. Khi xuất hiện dòng điện cực cao, CB này sẽ ngay lập tức ngắt điện.
- Điều khiển đóng/ngắt mạch điện, đặc biệt hữu ích trong trường hợp không có công tắc thủ công.
Những thông số kỹ thuật quan trọng của MCCB
Những thông số kỹ thuật quan trọng nhất của MCCB được hiển thị trên mặt trước thiết bị, cụ thể:
- In: Dòng điện định mức, phổ biến 16A, 25A, 63A,… 125A, 400A, 500A,.. tới 1600A.
- Icu: Chỉ số thể hiện khả năng chịu đựng điện áp dòng điện cao nhất trong 1 giây, phổ biến từ 10kA đến 85kA.
- Ics: Chỉ số thể hiện dòng điện lớn nhất đi qua tiếp điểm MCCB trong 3 giây mà không gây ra hư hỏng (dòng ngắt mạch thực tế).
- Ir: Dòng điện điều chỉnh để bảo vệ quá tải, nhỏ hơn hoặc bằng In.
- Ui: Điện áp cách điện định mức, phổ biến 800V hoặc 1000V
- Uimp: Ngưỡng chịu xung điện áp, phổ biến 6kV, 8kV
- Ue: Điện áp hoạt động định mức, phổ biến 690V hoặc 1000V
- IEC/EN60947-2: Chứng chỉ chất lượng điển hình cho MCCB.
- Mechanical/electrical endurance: Độ bền đóng cắt cơ khí hoặc đóng cắt điện từ cho phép.
Chi tiết toàn bộ thông số của MCCB tại: Tổng hợp đầy đủ các thông số, ký hiệu trên MCCB
Cấu tạo aptomat MCCB
MCCB được cấu tạo từ các bộ phận: Bộ phận chính, phụ kiện bên trong, bên ngoài. Tên gọi, đặc điểm và công chính của từng phần như sau:
Bộ phận chính của MCCB
- Bộ phận kết nối đầu vào và đầu ra (Terminal): Có chức năng liên kết aptomat MCCB với hệ thống điện, thường được làm từ đồng hoặc hợp kim có tính dẫn điện cao để đảm bảo hiệu suất truyền dẫn.
- Hệ thống bảo vệ: Bao gồm hai cơ chế bảo vệ nhiệt và bảo vệ từ. Cơ chế bảo vệ nhiệt sử dụng thanh lưỡng kim, khi nhiệt độ tăng vượt mức cho phép, thanh này giãn nở và kích hoạt cơ chế ngắt điện sau một khoảng thời gian nhất định. Trong khi đó, cơ chế bảo vệ từ sẽ hoạt động bằng cách sử dụng cuộn dây từ, có khả năng phát hiện dòng ngắn mạch và ngay lập tức ngắt MCCB để bảo vệ hệ thống.
- Vỏ bọc cách điện (Molded Case): Được chế tạo từ vật liệu có khả năng cách điện và chịu nhiệt cao, giúp bảo vệ linh kiện bên trong khỏi tác động của môi trường bên ngoài cũng như đảm bảo an toàn trong quá trình vận hành.
- Cơ cấu tiếp điểm: Bao gồm tiếp điểm tĩnh và tiếp điểm động, thực hiện nhiệm vụ đóng cắt dòng điện khi xảy ra sự cố. Để tăng độ bền và giảm điện trở tiếp xúc, tại nơi tiếp điểm thường được làm từ hợp kim bạc.
- Buồng dập hồ quang (Arc Extinguisher): Khi aptomat này thực hiện ngắt mạch, hiện tượng hồ quang điện xuất hiện tại điểm tiếp xúc. Bộ phận dập hồ quang được thiết kế với các tấm kim loại có tác dụng phân tán năng lượng hồ quang, giúp giảm nhiệt độ và nhanh chóng dập tắt hiện tượng này.
- Cơ cấu truyền động (Operating Mechanism): Đảm nhiệm chức năng đóng/ngắt của máy cắt MCCB, có thể được vận hành thủ công thông qua cần gạt hoặc nút nhấn. Ngoài ra, hệ thống có thể tích hợp lò xo hỗ trợ, giúp quá trình thao tác diễn ra nhanh chóng, chính xác và hiệu quả hơn.
Phụ kiện bên ngoài MCCB
Những phụ kiện được trang bị bên ngoài cũng là một phần quan trọng trong cấu tạo của MCCB. Những phụ kiện này góp phần giúp người dùng thuận tiện hơn trong quá trình sử dụng.
- Thiết bị hỗ trợ thao tác xoay dành cho MCCB.
- Tấm che bảo vệ vị trí kết nối điện trong bộ sản phẩm.
- Hệ thống vận hành bằng motor giúp người dùng thao tác thuận tiện hơn.
- Khóa cơ khí có thể sử dụng cho cả 2 CB.
- Cần thao tác được trang bị chức năng khóa tự động.
Nguyên lý hoạt động của aptomat MCCB
MCCB hoạt động dựa trên sự phối hợp giữa hai cơ chế chính: bảo vệ quá tải và bảo vệ ngắn mạch. Khi dòng điện quá tải hoặc ngắn mạch, dòng CB điện này sẽ tự động ngắt mạch để bảo vệ hệ thống và hạn chế rủi ro.
- Cơ chế bảo vệ quá tải của MCCB hoạt động dựa trên nguyên lý nhiệt. Khi dòng điện vượt quá mức cho phép trong một khoảng thời gian nhất định, dải lưỡng kim bên trong sẽ bị đốt nóng và cong lên. Sự biến dạng này kích hoạt cơ cấu nhả tiếp điểm, ngắt mạch để bảo vệ hệ thống.
- Cơ chế bảo vệ ngắn mạch của MCCB hoạt động dựa trên nguyên lý điện từ. Khi có sự cố ngắn mạch, dòng điện tăng vọt đột ngột, tạo ra lực điện từ mạnh trong cuộn dây. Lực này kích hoạt cơ cấu nhả tiếp điểm, khiến aptomat ngắt mạch gần như ngay lập tức để bảo vệ hệ thống.
Những cách phân loại MCCB
MCCB thường được phân loại dựa trên 3 yếu tố chính: theo số cực, theo dòng định mức và theo chất lượng thương hiệu.
Phân loại theo số cực:
- MCCB 2P (2 cực): Dùng trong mạng điện một pha, đảm nhiệm vai trò bảo vệ cả dây pha (L) và dây trung tính (N).
- MCCB 3P (3 cực): Phù hợp với hệ thống điện ba pha, giúp bảo vệ ba dây pha (L1, L2, L3).
- MCCB 4P (4 cực): Áp dụng cho hệ thống điện ba pha, bảo vệ ba dây pha (L1, L2, L3) cùng với dây trung tính (N).
Phân loại theo dòng định mức: MCCB có các dòng 16A, 20A, 25A, 32A, 40A, 50A, 63A,… 630A, 800A, 1250A, 800A, 1600A.
Hiện nay trên thị trường có nhiều thương hiệu MCCB nổi tiếng, chất lượng cao như:
- MCCB Panasonic: Được sản xuất trên dây chuyền công nghệ tiên tiến từ Nhật Bản, có độ cách nhiệt tốt và độ bền cao. MCCB của hãng này có khả năng chịu được nhiều loại khí hậu khác nhau.
- MCCB BTB Electric: Giải pháp phù hợp để cách ly mạch điện, giúp đảm bảo an toàn cho những người thực hiện phía sau bộ ngắt. Sản phẩm được thiết kế với các thành phần có thể tái chế, hiệu suất vận hành cao và tuân thủ tiêu chuẩn chọn lọc loại A.
- MCCB Chint: Được thiết kế với kích thước nhỏ gọn, tạo điều kiện thuận lợi cho việc lắp đặt trong các hệ thống điện, đặc biệt là ở những không gian hạn chế.
- MCCB Mitsubishi: Đạt tiêu chuẩn IEC 60947-2, được sử dụng rộng rãi tại hầu hết các nhà máy và khu công nghiệp lớn bởi độ bền cao.
- MCCB Schneider Electric: Chất lượng cao, đa dạng mẫu mã, phù hợp cho cả dân dụng và công nghiệp.
- MCCB LS Electric: Giá thành hợp lý, phù hợp với nhu cầu sử dụng phổ thông.
Ngoài thương hiệu thì chất lượng cũng là 1 tiêu chí để phân loại aptomat MCCB. Những tiêu chuẩn chất lượng để phân loại MCCB theo chất lượng là:
- Tiêu chuẩn quốc gia IEC 60947-2: Là tiêu chuẩn về bộ ngắt mạch dành cho các ứng dụng trong hộ gia đình và công nghiệp.
- Tiêu chuẩn công nghiệp Nhật Bản JIS C 8201: là tiêu chuẩn kỹ thuật được xây dựng tại Nhật Bản và được quản lý bởi Ủy ban Tiêu chuẩn Công nghiệp Nhật Bản (JISC).
- Tiêu chuẩn ISO 9001: Là tiêu chuẩn yêu cầu đối với hệ thống quản lý chất lượng.
- ISO 14000: Là tiêu chuẩn yêu cầu về hệ thống quản lý môi trường.
- Các tiêu chuẩn quốc tế dành cho sản phẩm cao cấp: UL 489, UL 489B, CSA C22.2 No 5
Nhận biết chính xác các dòng MCCB sẽ giúp bạn chọn MCCB phù hợp cho hệ thống điện.
Ứng dụng của aptomat MCCB
Aptomat MCCB được thiết kế để sử dụng trong hệ thống điện 3 pha 380V với kết cấu 3 pha dạng khối chắc chắn, thông số kỹ thuật tiêu chuẩn công nghiệp. MCCB được lắp đặt trong tủ điện, trạm biến áp thuộc hệ thống điện nhà máy, xí nghiệp sản xuất, nhà kho, khu công nghiệp, bến tàu, bến cảng, sân bay,… Ngoài ra, MCCB có thể được dùng trong các hệ thống điện thương mại hay trong điện dân dụng sử dụng 3 pha như tòa nhà chung cư, cao ốc văn phòng, công trình công cộng, trang trại,…
Một số ứng dụng cụ thể của MCCB: bảo vệ động cơ, bảo vệ máy hàn, bảo vệ tụ điện, bảo vệ máy phát điện, bảo vệ dây chuyền sản xuất,….
Phân biệt MCCB với các dòng CB khác
Cùng tìm hiểu chi tiết những điểm khác nhau giữa các loại CB:
 |
 |
 |
So sánh MCCB và MCB
MCB và MCCB đều là các dòng aptomat bảo vệ quá tải và ngắn mạch hoạt động trên nguyên lý nhiệt từ. Tuy nhiên, giữa hai loại aptomat này vẫn tồn tại những điểm khác biệt nhất định:
| Yếu tố so sánh | MCB | MCCB |
| Định nghĩa | Loại aptomat dùng để bảo vệ hệ thống điện khỏi dòng quá tải. | Là loại aptomat dùng để bảo vệ thiết bị khỏi dòng sự cố và nhiệt độ quá cao. |
| Kiểu dáng | Là các tép CB được ghép lại với nhau | Được thiết kế dưới dạng khối, vỏ đúc trong một kết cấu hoàn chỉnh |
| Điện áp sử dụng | 220V – 1 pha và 380V – 3 pha | 220V – 1 pha và 380V – 3 pha |
| Số cực | 1,2,3,4 | 2, 3,4 |
| Cơ chế ngắt | Cảm ứng nhiệt | Cảm ứng nhiệt, cảm ứng từ, cảm ứng điện tử |
| Ics/Icu | 75% – 100% | 50% – 100% |
| Điều chỉnh Ics/Icu | Không | Có thể |
| Điều khiển từ xa | Không | Có thể |
| Ứng dụng | Cho hệ thống tải thấp không quá 125A | Cho hệ thống tải cao lên tới 1600A |
| Công dụng | Sử dụng nhiều trong dân dụng | Sử dụng nhiều trong hệ thống điện công nghiệp và thương mại |
So sánh MCCB và ELCB
Điểm khác biệt lớn nhất giữa MCCB và ELCB là phần tính năng. MCCB là loại aptomat có khả năng tự động ngắt mạch khi nhận diện quá tải hoặc ngắn mạch. Trong khi đó, ELCB được thiết kế để phát hiện dòng rò, đặc biệt là dòng rò xuống đất và ngắt mạch khi quá tải điện. Trong khi đó, xét về thiết kế, cả hai loại CB này đều có dạng khối với tùy chọn 2 cực hoặc 3 cực, 4 cực và kiểu dáng bên ngoài khá giống nhau. Ngoài ra, tại mặt trước ELCB luôn có nút test (T) để kiểm tra tính năng chống giật.
Ngoài ra MCCB cũng được so sánh với máy cắt không khí ACB, bạn có thể xem tại: So sánh ACB và MCCB: Những điểm giống và khác nhau
Mua MCCB chất lượng cao, chiết khấu tốt tại Etinco
Etinco tự hào là địa chỉ cung cấp các thiết bị MCCB uy tín, từ các thương hiệu hàng đầu như BTB, Mitsubishi, Hyundai… đặc biệt là dòng MCCB LS đến từ tập đoàn LS Industry – một trong những thương hiệu hàng đầu trong lĩnh vực thiết bị điện năng.
Khi đến với Etinco, bạn sẽ nhận được:
- Bảo hành dài hạn từ 1-2 năm: Etinco mang đến chính sách bảo hành vượt trội, giúp bạn an tâm sử dụng sản phẩm trong thời gian dài mà không lo hư hỏng.
- Cam kết 1 đổi 1 trong thời gian bảo hành: Chúng tôi tự tin vào chất lượng sản phẩm, cam kết đổi mới ngay nếu có lỗi kỹ thuật.
- Các sản phẩm luôn có sẵn với đầy đủ giấy tờ chứng chỉ CO, CQ: Toàn bộ sản phẩm MCCB đều có giấy tờ chứng nhận nguồn gốc và chất lượng tiêu chuẩn, đảm bảo đáp ứng mọi yêu cầu của công trình và dự án.
- Nếu sản phẩm không đảm bảo chất lượng, cam kết hoàn tiền 100%: Etinco đặt uy tín lên hàng đầu, sẵn sàng hoàn tiền nếu sản phẩm không đạt chuẩn, giúp bạn yên tâm tuyệt đối khi mua sắm.
Trên đây là bài viết giải đáp aptomat MCCB nghĩa là gì? Hy vọng những kiến thức trên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về đặc điểm, cấu tạo cũng như là cách phân biệt MCCB với các loại aptomat khác. Đừng quên liên hệ ngay tới Hotline của Etinco để được nhân viên tư vấn đúng nhu cầu!
