Xe máy, ô tô lâu ngày không sử dụng, hệ thống điện âm tường thời gian dài không kiểm tra rất dễ bị chuột gặm cắn. Điều này không chỉ gây phiền toái cho người sử dụng mà còn tiềm ẩn nhiều nguy hiểm khi dây điện bị đứt. Trong bài viết dưới đây, chúng tôi sẽ hướng dẫn bạn cách phòng chống chuột cắn dây điện hiệu quả.
Tại sao chuột lại cắn dây điện?
Nghiên cứu cho thấy, chuột cắn dây điện không phải hành vi ngẫu nhiên mà xuất phát từ bản năng sinh học của loài động vật gặm nhấm này để có thể sinh tồn và sinh sản.
Tìm kiếm nơi ở
Dây điện trong các công trình hiện đại ngày nay thường được đi âm tường, âm sàn hoặc lắp đặt tại vị trí kín đáo, ít người qua lại. Đây là địa điểm lý tưởng để chuột ẩn nấp, làm tổ. Đặc biệt khi vào mùa lạnh, khoang động cơ ô tô, xe máy sẽ trở thành khu vực sưởi ấm tự nhiên để chuột tìm đến.
Nhu cầu mài răng
Răng cửa của chuột nói riêng và các loài gặm nhấm nói chung sẽ phát triển không ngừng trong suốt vòng đời. Vì vậy chuột cần phải mài răng liên tục để tránh răng cản trở đến việc ăn uống. Trong khi đó, dây điện có lớp nhựa, lớp cao su với độ cứng, độ đàn hồi vừa phải rất thích hợp để loài vật này mài răng.
Vật liệu cấu thành vỏ dây điện
Để bảo vệ môi trường, hướng tới mục tiêu Netzero trên toàn cầu, nhiều nhà sản xuất dây cáp điện hiện nay đã chuyển hướng từ sử dụng nhựa, cao su sang các vật liệu hữu cơ chiết xuất từ đậu nành trong quá trình chế tạo lớp vỏ bọc dây dẫn. Tuy đã được xử lý chuyên biệt nhưng vật liệu hữu cơ vẫn có mùi hương đặc biệt thu hút chuột gặm cắn.
Các loại dây điện dễ bị chuột cắn
Không phải loại dây cáp điện nào cũng bị chuột cắn. Loại động vật này có xu hướng lựa chọn các loại dây điện vỏ mềm, có độ đàn hồi hoặc làm từ các vật liệu hữu cơ.
Dây điện có vỏ làm từ nhựa PVC hoặc cao su
Đây là loại dây điện phổ biến nhất trong hệ thống điện dân dụng và cũng là loại dây dễ bị chuột cắn nhất. Nguyên nhân là bởi, dây điện gia đình thường là loại có vỏ bọc làm từ nhựa PVC hoặc cao su với đặc tính mềm dẻo, độ đàn hồi tốt, không quá cứng, cũng không quá mềm, lại không có lớp giáp bảo vệ nên rất phù hợp để chuột mài răng.
Loại dây điện này cũng được sử dụng làm dây dẫn trong ô tô, xe máy. Một khi chuột xác định được vị trí ẩn nấp, chắc chắn sẽ tiến hành gặm nhấm.
Dây cáp mạng, tín hiệu
Các loại dây này thường có tiết diện nhỏ, mềm, lại lắp đặt ở vị trí khuất nên rất dễ bị chuột cắn. Đặc biệt, vì là dây tín hiệu nên dù chuột có cắn đứt cũng không bị nguy hiểm.
Dây điện có vỏ bọc hữu cơ
Dây điện hiện đại có xu hướng sản xuất từ các vật liệu hữu cơ để thân thiện với môi trường và dễ phân hủy. Đây chính là “món ăn” lý tưởng đối với các loài gặm nhấm như chuột.
Hậu quả của việc chuột cắn dây điện
Chuột cắn dây điện có thể chưa để lại hậu quả tức thời nhưng khi không được phát hiện và sửa chữa kịp thời cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro.
Hư hỏng dây điện, thiết bị
Thường chuột cắn dây điện chỉ bị phát hiện khi đã tạo thành hậu quả. Ví dụ: dây mạng bị ngắt, dây điện bị hỏng, xe máy bỗng nhiên không đề được, đèn xe chập chờn… Lúc này, việc tái sử dụng lại dây điện bị chuột cắn không còn khả thi do lớp vỏ cách điện đã bị gặm nhấm, thậm chí lớp lõi dẫn điện cũng có khả năng bị cắn đứt.
Tốn kém chi phí
Thường dây điện trong ô tô, xe máy rất khó để tự kiểm tra hay sửa chữa tại nhà nên một khi bị chuột cắn, bạn xác định cần phải đem ra tiệm để được xử lý.
Đối với dây điện cũng vậy, khi bị bong tróc phần lớp cách điện hoặc đứt một vài sợi đồng trong lõi dẫn, các chuyên gia cũng khuyến cáo nên thay thế đoạn dây bị chuột cắn để đảm bảo an toàn trong quá trình truyền tải điện.
Nguy cơ mất an toàn
Dây điện bị hở do chuột cắn tiềm ẩn nguy cơ gây chập điện, giật điện cho người sử dụng. Nguy hiểm nhất là tình huống chuột cắn dây điện có thể cắn luôn cả dây xăng, rất dễ gây cháy nổ.
Ngoài ra, chuột là động vật mang nhiều mầm bệnh dễ lây truyền nên chất thải của chuột để lại trong quá trình ẩn nấp có nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe con người.
Cách sửa dây điện bị chuột cắn
Tùy vào mức độ hư hỏng của dây điện, bạn có thể tự sửa chữa tại nhà theo các bước sau đây.
Chuẩn bị dụng cụ
Các dụng cụ cần thiết cho việc sửa dây điện bị chuột cắn gồm: bút thử điện, kìm tuốt dây điện, kéo/dao, băng dính cách điện, găng tay cách điện, dây điện mới.
Quy trình sửa chữa
Bước 1: Ngắt nguồn điện từ cầu dao tổng, aptomat nhánh.
Bước 2: Khoanh vùng và xử lý vùng dây điện bị cắn.
- Nếu dây điện chỉ bị cắn phần vỏ và phần lõi còn nguyên vẹn, bạn có thể quấn lại bằng băng keo cách điện. Lưu ý nên quấn băng keo nhiều vòng để đảm bảo lớp cách điện có tính chất như lớp vỏ ban đầu.
- Nếu chuột cắn đứt phần lõi dây điện, cần cắt bỏ đoạn dây này và tiến hành đấu nối lại.
Bước 3: Đấu nối dây điện
Có 3 dạng mối nối dây điện phổ biến để bạn có thể đấu nối dây điện bị chuột cắn gồm: mối nối thẳng, mối nối phân nhánh và mối nối sử dụng phụ kiện. Tùy thuộc vào kinh nghiệm và kỹ thuật điện mà bạn có thể lựa chọn cách đấu nối phù hợp.
Lưu ý: Cần thực hiện đúng quy trình đấu nối theo từng mối nối, đảm bảo không đấu nối sai cực và siết chặt mối nối vừa phải.
Lưu ý quan trọng
- Tuyệt đối không được tiến hành sửa chữa dây điện bị chuột cắn khi dây còn mang điện.
- Đảm bảo các biện pháp an toàn điện trong suốt quá trình đấu nối.
- Nếu dây điện bị cắn quá nhiều, nhất là dây điện chính trong nhà, dây nguồn trong ô tô, xe máy, tốt nhất bạn nên nhờ đến sự trợ giúp của thợ điện/ thợ sửa xe chuyên nghiệp.
- Áp dụng các biện pháp chống chuột cắn dây điện phù hợp.
Biện pháp chống chuột cắn dây điện
Ngăn ngừa chuột tìm đến khu vực có dây điện làm nơi trú ẩn là cách tốt nhất để tránh tình trạng chuột cắn dây điện. Dưới đây là một số biện pháp bạn có thể áp dụng tại nhà.
Biện pháp vật lý
Đây là cách hiệu quả nhất để bảo vệ trực tiếp các đường dây điện khỏi chuột.
- Ống bọc dây điện: Đường dây điện nên được bọc lại bằng các loại ống nhựa cứng, ống thép mềm ruột gà hoặc ống thép cứng để vừa bảo vệ dây điện khỏi tác động cơ học, vừa chống chuột gặm cắn.
- Chùm lưỡi câu: Biện pháp này khá rẻ và dễ thực hiện. Chỉ cần sắp xếp 5-10 lưỡi câu thành chùm và để lưỡi câu hướng lên trên tại các khu vực chuột hay di chuyển, làm tổ.
Biện pháp sử dụng mùi hương
- Tinh dầu bạc hà: Chuột rất sợ tinh dầu bạc hà. Bạn có thể nhỏ vài giọt dầu bạc hà vào bông gòn rồi đặt tại các vị trí nghi ngờ có chuột hoặc những nơi chuột hay ẩn náu.
- Long não: Treo long não hoặc băng phiến tại các khu vực chuột dễ tấn công.
- Mỡ bò/ mỡ trăn: Mỡ trăn/ mỡ bò có đặc tính trơn trượt nên khó gặm, lại có mùi của loài thiên địch mà chuột e sợ nên nhiều người còn bôi loại mỡ lên dây điện trong khoang máy mà chuột hay tìm đến. Tuy nhiên, bôi các loại mỡ lên dây điện khiến dây dễ bị cáu bẩn, khó vệ sinh.
Biện pháp dùng thuốc/bẫy
- Bẫy: Có nhiều loại bẫy bắt chuột, trong đó dạng bẫy dính dễ sử dụng và hiệu quả nhất. Bạn có thể đặt bẫy dính tại khu vực gầm tủ, gầm ghế, những nơi kín đáo thường đi dây điện.
- Thuốc diệt chuột: Đặt thuốc tại khu vực chuột hay đi qua nhưng cần tránh xa tầm tay trẻ em, thú cưng trong gia đình.
Biện pháp phòng ngừa chung
- Vệ sinh nhà cửa, khoang máy sạch sẽ, tránh để thức ăn thừa rơi vãi tại góc khuất hoặc trên xe.
- Kiểm tra, bảo dưỡng hệ thống điện, phương tiện giao thông định kỳ để sớm phát hiện dấu hiệu chuột cắn dây điện.
- Dựng, đỗ xe tại khu vực thoáng đãng, sạch sẽ, có người qua lại.
Một số câu hỏi về chuột cắn dây điện
Câu hỏi 1: Chuột cắn dây điện có bị giật không?
Trả lời: Không phải lúc nào chuột cắn dây điện cũng bị giật. Nếu chỉ cắn lớp vỏ bảo vệ và chưa tác động đến lớp lõi dẫn, hoặc chỉ cắn 1 dây hoặc 1 đầu của dây điện, chuột sẽ không bị giật điện. Trường hợp khi cắn dây dương tại khu vực ẩm ướt hoặc cắn cả 2 dây âm dương, chuột có điện trở tương đương con người, chắc chắn sẽ bị điện giật.
Câu hỏi 2: Dấu hiệu phát hiện dây điện bị chuột cắn là gì?
Trả lời: Bạn có thể phát hiện dây điện bị chuột cắn qua một số dấu hiệu như sau:
- Hệ thống điện không ổn định: Các thiết bị điện trong gia đình hoạt động chập chờn, đèn nhấp nháy liên tục, còi xe không kêu…
- Xe không nổ máy: Dấu hiệu đặc trưng nhất khi chuột cắn dây điện trong khoang máy của ô tô, xe máy.
- Chất thải của chuột: Chuột có mùi hôi đặc trưng, bạn có thể phát hiện chất thải của chuột tại gầm tủ, khe tủ, gầm xe.
- Rác thải: Chuột thường tha rác, giấy, vải về làm tổ trong khoang máy hoặc góc khuất.
Chuột cắn dây điện gây phiền toái khá nhiều cho người sử dụng và để đuổi được chuột triệt để cũng là vấn đề khó. Biện pháp tốt nhất để hạn chế dây điện bị chuột cắn là phòng tránh chuột xuất hiện trong gia đình hoặc trong khoang máy ô tô, xe máy.
