Tuốt dây điện không phải thao tác kỹ thuật khó nhưng rất dễ mắc sai lầm trong quá trình thực hiện. Vậy làm thế nào để tuốt vỏ dây điện nhanh chóng và đúng kỹ thuật? Có những cách tuốt dây điện phổ biến nào? Mời bạn tìm hiểu trong bài viết sau.
Tại sao cần tuốt vỏ dây điện?
Tuốt vỏ dây điện là thao tác quan trọng trước mỗi quy trình đấu nối dây điện. Mục đích của việc này là để:
Tạo đường dẫn cho dòng điện di chuyển
Dây điện thường có lớp vỏ cách điện bao bọc ngoài cùng. Nếu không tuốt được lớp vỏ này, lõi đồng dẫn điện bên trong không thể tiếp xúc với các đầu nối, tức là không thể thực hiện chức năng vận chuyển, phân phối điện.
Kết nối dây điện với thiết bị điện
Khi bạn muốn đấu nối dây điện bị đứt, hỏng hoặc kết nối dây điện với ổ cắm, phích cắm, công tắc, bóng đèn, quạt điện,... thao tác đầu tiên là phải tuốt vỏ cách điện để phần lõi dẫn điện có thể tạo mối nối với các tiếp điểm bên trong thiết bị.
Vì vậy, việc tuốt dây điện phải được thực hiện đúng kỹ thuật, cẩn thận và tỉ mỉ để có thể bóc được lớp vỏ mà không gây tổn hại đến lõi dẫn điện.
Yêu cầu về tuốt dây điện
Tuy không có tiêu chuẩn cụ thể về cách tuốt dây điện, nhưng thao tác này vẫn cần đảm bảo một số tiêu chí cơ bản dưới đây.
Đảm bảo chiều dài tuốt dây
Tùy thuộc vào từng loại dây điện, thiết bị đấu nối sẽ có quy ước riêng về chiều dài vừa đủ của đoạn vỏ dây cần tuốt, thường là:
- 1-1.5cm khi nối dây điện với ổ cắm, công tắc, bóng đèn, phích cắm.
- 2-3cm khi nối dây điện với nhau.
- 5-7cm khi nối dây điện nhiều lõi, lõi dạng cứng.
Không nên tuốt dây quá ngắn khiến mối nối dây điện thiếu chắc chắn, từ đó làm tăng điện trở, phát nhiệt tại mối nối. Cũng không nên tuốt dây quá dài khiến phần lõi đồng bị thừa. Khi lõi này chạm vào các dây khác hoặc vỏ kim loại sẽ gây ra ngắn mạch, giật điện.
Đảm bảo chất lượng lõi sau khi tuốt
Mục đích của việc tuốt dây là để thuận tiện cho việc đấu nối giữa các lõi dẫn điện. Thế nên quá trình tuốt dây tuyệt đối không được làm đứt phần lõi đồng bên trong, sẽ ảnh hưởng đến khả năng chịu tải của dây, hoạt động bình thường của thiết bị, thậm chí có thể gây chập cháy.
Ngoài ra, phần lõi cần được làm sạch bằng giấy nhám để loại bỏ lớp oxy hóa mỏng hoặc bụi bẩn, dị vật bám vào. Khi lõi dây được làm sạch sẽ tăng hiệu suất truyền tải điện, hạn chế hiện tượng đánh tia lửa điện.
Đảm bảo nguyên tắc an toàn
Luôn ngắt điện trước mọi hoạt động đấu nối và kiểm tra lại bằng bút thử điện để chắc chắn dây dẫn không còn mang điện. Đồng thời trang bị đầy đủ dụng cụ đấu nối, cách điện đạt tiêu chuẩn.
Xem thêm: Hướng dẫn cách sử dụng dây cáp điện đúng tiêu chuẩn
4 cách tuốt dây điện đơn giản
Cách tuốt dây điện với dao rọc giấy
Phương pháp này chỉ nên áp dụng khi bạn không có sẵn dụng cụ tuốt dây chuyên dụng và chỉ dùng để tuốt loại dây điện có tiết diện nhỏ.
- Ưu điểm: Tận dụng được dụng cụ sẵn có.
- Nhược điểm: Dễ làm đứt phần lõi nếu không có kinh nghiệm, có nguy cơ bị đứt tay.
Cách thực hiện:
- Bước 1: Đặt dây điện lên 1 mặt phẳng hoặc cầm chắc chắn đoạn dây cần tuốt.
- Bước 2: Dao rọc giấy để nghiêng phần lưỡi một góc khoảng 30 độ so với bề mặt dây, cách đầu dây khoảng 1-1.5cm.
- Bước 3: Khứa nhẹ nhàng phần vỏ theo dạng vết cắt tròn hoặc rạch 1 đường dọc theo chiều dài của dây tính từ điểm đặt lưỡi dao đến đầu đoạn dây.
- Bước 4: Dùng mũi dao bóc dần lớp vỏ dây điện hoặc rút nhẹ nhàng phần vỏ.
Trường hợp không có dao rọc giấy, bạn có thể thay thế bằng kìm cắt. Cách thực hiện khá đơn giản: bạn chỉ cần đặt lưỡi kìm vuông góc với dây điện, sau đó bóp 1 lực đủ để cắt bỏ phần vỏ nhựa và xoay kìm quanh dây cho đến khi có thể kéo được lớp vỏ ngoài cùng.
Cách tuốt dây điện với kìm tuốt chuyên dụng
Kìm tuốt chuyên dụng được thiết kế để có thể bóc tách lớp vỏ dây điện một cách đơn giản và dễ dàng mà không ảnh hưởng đến các sợi đồng bên trong.
- Ưu điểm: Bảo vệ tối đa phần lõi đồng và người thao tác, cho phép tuốt dây chính xác, nhanh chóng và dễ thực hiện.
- Nhược điểm: Cần trang bị dụng cụ chuyên dụng, có thể tốn thêm chi phí vật tư.
Cách làm như sau:
- Bước 1: Chuẩn bị kìm tuốt chuyên dụng, dây điện cần tuốt.
- Bước 2: Xác định tiết diện của dây điện bằng cách tra cứu tài liệu của nhà cung cấp hoặc kiểm tra thông số in trên vỏ dây để chọn được lỗ kìm tương ứng.
- Bước 3: Đặt dây vào rãnh kìm. Chú ý kẹp chặt các ngàm rồi bóp kìm một lực vừa đủ để tuốt được lớp vỏ dây điện.
- Bước 4: Giữ chặt phần dây rồi từ từ kéo kìm ngược hướng để lấy được phần vỏ vừa cắt.
Cách tuốt dây điện bằng phương pháp đốt dây
Với phương pháp này, bạn chỉ cần dùng lửa đốt chảy phần dây cách điện, sau đó dùng tay tuốt bỏ lớp vỏ. Tuy nhiên, các chuyên gia khuyến cáo không nên tuốt dây điện bằng cách đốt dây do tiềm ẩn rất nhiều nguy hiểm.
- Nguy cơ cháy nổ: Không tính đến việc bạn không thể tính toán chính xác chiều dài đoạn vỏ dây cần tuốt, việc đốt dây điện tiềm ẩn nguy cơ cháy lan nếu khu vực xung quanh có các vật liệu dễ cháy hoặc ảnh hưởng đến vỏ cách điện của các dây bên cạnh.
- Ô nhiễm môi trường: Phần nhựa PVC bao bọc dây điện khi bị đốt cháy sẽ giải phóng khói đen và nhiều loại khí độc như dioxin, furan và các hợp chất halogen, có thể gây ngộ độc nếu hít phải và gây ô nhiễm môi trường.
- Làm hỏng lõi dây: Nhiệt độ cao từ lửa có thể ảnh hưởng đến phần lõi đồng bên trong, tạo thành lớp oxit đồng, gây suy giảm khả năng truyền dẫn của dây điện.
- Không hiệu quả: Lớp vỏ khi bị nóng chảy sẽ bám dính vào phần lõi, rất khó làm sạch hoặc muốn làm sạch cũng mất khá nhiều thời gian.
Xem rủi ro khi đốt dây điện tại: Cháy dây điện: Nguyên nhân, hậu quả và cách xử lý
Cách tuốt dây điện bằng máy tuốt
Thị trường hiện nay có loại máy bóc vỏ dây điện chuyên để phục vụ cho các công trình lớn hoặc các công ty thu mua phế liệu dây đồng.
Loại máy này không chỉ cho hiệu quả bóc tách tốc độ, chính xác với khả năng xử lý hàng nghìn mét dây mỗi giờ mà còn phù hợp với nhiều tiết diện dây điện khác nhau, từ đó tiết kiệm được thời gian và giảm sức lao động thủ công.
Tuy nhiên, do chi phí đầu tư cao và có yêu cầu về nguồn điện đầu vào ổn định, loại máy tuốt dây này không phù hợp với quy mô hộ gia đình, nhà xưởng nhỏ.
Một số câu hỏi về cách tuốt dây điện
Câu hỏi 1: Cách tuốt dây điện bằng kìm chuyên dụng có khác kìm thường không?
Trả lời: Có. Kìm tuốt chuyên dụng được thiết kế nhiều rãnh chuyên biệt để phù hợp với nhiều tiết diện dây điện khác nhau. Loại kìm này chỉ có chức năng cắt lớp vỏ nhựa bên ngoài mà không làm tổn thương phần lõi bên trong.
Trong khi đó, kìm cắt thường không có các lỗ chuyên dụng do chức năng của loại kìm này không chỉ để cắt bỏ vỏ dây. Vì vậy, bạn cần thao tác cẩn thận khi tác động lên dây, nếu không rất dễ cắt đứt cả phần lõi.
Câu hỏi 2: Tuốt vỏ dây điện làm đứt một vài sợi đồng có ảnh hưởng gì không?
Trả lời: Có. Lõi dây điện bị đứt các sợi đồng nhỏ sẽ làm suy giảm tiết diện dây dẫn, khiến dòng điện di chuyển không đúng cách, dễ nóng dây và làm giảm tuổi thọ của thiết bị. Tuy nhiên, nếu chỉ đứt 1 vài sợi, bạn vẫn có thể đấu nối tiếp. Trường hợp đứt nhiều sợi, bạn nên cắt bỏ phần dây này và tiến hành tuốt lại 1 đoạn dây khác.
Các kiến thức khác về cách đấu nối dây điện, bạn vui lòng tìm hiểu tại: https://etinco.vn/tin-tuc/kien-thuc/kien-thuc-day-cap-dien/
