Aptomat được phân thành nhiều loại với những chức năng khác nhau. Aptomat 3 pha sử dụng cho dòng điện 3 pha và là một trong hai loại aptomat được sử dụng phổ biến hiện nay. Vậy cấu tạo và nguyên lý hoạt động của aptomat 3 pha như thế nào? Ứng dụng trong thực tế ra sao? Bài viết này Etinco sẽ giải đáp những thắc mắc trên.
Aptomat 3 pha là gì?
Aptomat 3 pha là các dòng aptomat được sử dụng cho hệ thống điện 3 pha 380V. Aptomat có 3 pha được thiết kế để bảo vệ hệ thống điện tránh khỏi các sự cố như ngắn mạch, quá tải hay rò rỉ điện, từ đó giúp giảm thiểu tối đa rủi ro cho người sử dụng và thiết bị. Loại aptomat này cho phép dòng điện chạy qua 3 dây nóng và tùy theo nhu cầu sử dụng có thể đi kèm thêm 1 dây mát.
Dựa trên số cực, CB 3 pha được chia thành hai loại chính: aptomat 3 cực (3P) và aptomat 4 cực (4P). Nhờ khả năng bảo vệ toàn diện, aptomat 3 pha được ứng dụng phổ biến trong nhà máy, tòa nhà, trạm biến áp và các hệ thống điện công nghiệp…để đảm bảo vận hành ổn định và an toàn.
Cấu tạo của CB 3 pha
Aptomat 3 pha thường sẽ có cấu tạo với 1 tiếp điểm có 1 cực tiếp điểm tĩnh và 1 cực tiếp điểm động có nhiệm vụ đóng/ngắt nguồn điện 3 pha khi xảy ra quá tải hoặc ngắn mạch. Ngoài ra, còn có các thành phần khác như:
- Bộ phận truyền động cắt: Đảm nhiệm công việc kích hoạt cơ chế ngắt điện khi phát hiện quá tải, ngắn mạch hoặc các sự cố khác về điện.
- Hộp dập hồ quang: Giúp dập tắt hồ quang nhanh chóng khi aptomat ngắt điện, giảm nguy cơ cháy nổ.
- Móc bảo vệ: Bộ phận giúp bảo vệ aptomat trước các yếu tố bên ngoài như bụi bẩn, ẩm ướt hoặc các tác động vật lý.
Nguyên lý hoạt động của aptomat 3 pha
Dưới đây là các nguyên lý phổ biến và các dòng aptomat 3 pha:
- Chống quá tải (MCB, RCBO, MCCB, ELCB): Sử dụng thanh lưỡng kim, khi dòng điện vượt mức cho phép, thanh này cong lên và kích hoạt cơ cấu ngắt mạch. Cơ chế này có độ trễ để tránh ngắt do dòng khởi động cao.
- Chống ngắn mạch (MCB, MCCB, RCBO): Dựa vào cuộn dây điện từ, khi dòng điện tăng đột ngột, lực hút mạnh sẽ kích hoạt hệ thống nhả tức thời, ngắt điện ngay lập tức để bảo vệ thiết bị.
- Chống giật/chống rò điện (RCCB, RCBO, ELCB): Sử dụng cảm biến dòng rò, khi phát hiện chênh lệch giữa dòng pha và trung tính vượt ngưỡng an toàn, aptomat sẽ tự động cắt điện.
Xem thêm: Aptomat 1 pha: Cấu tạo, phân loại và cách đấu dây chuẩn
Cách phân loại CB 3 pha
Phân loại theo số cực
Aptomat 3 pha 3 cực (3P) được thiết kế với 3 cực, mỗi cực kết nối với một dây pha của hệ thống điện. Loại này thường được sử dụng trong các hệ thống không yêu cầu dây trung tính, chủ yếu trong công nghiệp với tải công suất lớn.
 |
 |
Trong khi đó, aptomat 3 pha 4 cực (4P) có 4 cực, gồm 3 dây pha và 1 dây trung tính, giúp cân bằng điện áp và bảo vệ toàn diện hơn. Loại aptomat này được sử dụng rộng rãi trong hệ thống điện công nghiệp quy mô lớn, những nơi yêu cầu sự ổn định và an toàn cao.
Phân loại theo chức năng
Các dòng aptomat có 3 pha bao gồm: MCCB 3 pha 3 cực, MCCB 3 pha 4 cực, RCCB 3 pha 4 cực, ELCB 3 pha 3 cực, ELCB 3 pha 4 cực và RCBO 3 pha 4 cực.
- MCB 3 pha: CB tép bảo vệ quá tải và ngắn mạch, thường dùng trong hệ thống điện dân dụng và công nghiệp nhỏ.
- MCCB 3 pha: CB khối chịu dòng lớn hơn, bảo vệ quá tải và ngắn mạch trong công nghiệp.
- RCCB 3 pha: CB chống rò, ngắt mạch khi phát hiện dòng rò đất.
- RCBO 3 pha: Kết hợp giữa RCCB và MCB, bảo vệ quá tải, ngắn mạch và dòng rò.
- ELCB 3 pha: CB chống rò đất, bảo vệ con người khỏi nguy cơ điện giật.
Phân loại theo thương hiệu
Trên thị trường hiện nay, aptomat 3 pha được sản xuất bởi nhiều thương hiệu khác nhau, đáp ứng đa dạng nhu cầu từ công nghiệp quy mô lớn đến hệ thống dân dụng. Dưới đây là ba phân khúc chính theo thương hiệu:
- Phân khúc công nghệ cao & hiệu suất vượt trội - Schneider, ABB, Mitsubishi: Đây là những thương hiệu hàng đầu với công nghệ tiên tiến, độ bền cao và chất lượng vượt trội. Được sử dụng trong các hệ thống công nghiệp lớn, cơ sở hạ tầng quan trọng và các công trình yêu cầu tiêu chuẩn kỹ thuật khắt khe. Giá thành cao nhưng đi đôi với hiệu suất và độ ổn định.
- Phân khúc tiêu chuẩn & ứng dụng linh hoạt - LS, BTB Electric, Hyundai, Panasonic: Đáp ứng tốt nhu cầu trong công nghiệp, thương mại và dân dụng với độ tin cậy cao, hiệu suất ổn định và chi phí hợp lý. Các sản phẩm trong phân khúc này đảm bảo an toàn và chất lượng mà không quá đắt đỏ.
- Phân khúc phổ thông & tối ưu chi phí - Chint, Sino: Hướng đến giải pháp điện kinh tế, phù hợp với công trình dân dụng và hệ thống quy mô nhỏ. Giá thành cạnh tranh, dễ tiếp cận, tuy nhiên cần cân nhắc khi sử dụng trong môi trường có yêu cầu cao về tải trọng và độ bền.
Xem thêm: Aptomat 2 pha: Cấu tạo, nguyên lý hoạt động và ứng dụng
Ứng dụng của aptomat 3 pha
Aptomat 3 pha được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực để bảo vệ và quản lý hệ thống điện:
Trong công nghiệp: Aptomat 3 pha là thiết bị không thể thiếu trong hệ thống điện công suất lớn, giúp bảo vệ thiết bị và đảm bảo vận hành an toàn.
- Lắp đặt trong tủ điện tổng, tủ điều khiển tại nhà máy, xí nghiệp để ngăn ngừa quá tải, ngắn mạch.
- Bảo vệ hệ thống điện tại trạm biến áp, đảm bảo an toàn cho mạng lưới trung và hạ thế.
- Ứng dụng trong máy nén khí, máy gia công kim loại, máy ép nhựa và các động cơ công suất lớn.
Trong vận tải: Aptomat 3 pha đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ hệ thống điện trên các phương tiện giao thông chạy điện và trạm sạc xe điện.
- Được sử dụng trong tàu điện, xe buýt điện nhằm đảm bảo an toàn cho hệ thống điện và hành khách.
- Lắp đặt tại các trạm sạc xe điện, giúp ngăn chặn sự cố quá tải, chập cháy, đảm bảo quá trình sạc ổn định.
Trong thương mại: Aptomat 3 pha được ứng dụng rộng rãi trong các hệ thống điện thương mại phức tạp.
- Lắp đặt tại các tòa nhà cao tầng, trung tâm thương mại để kiểm soát và bảo vệ nguồn điện.
- Ứng dụng trong nhà hàng, khách sạn để đảm bảo an toàn cho bếp công suất lớn, điều hòa, thang máy.
Trong dân dụng: Dù ít phổ biến, aptomat 3 pha vẫn được sử dụng trong một số hộ gia đình có hệ thống điện đặc biệt.
- Ứng dụng trong nhà có máy lạnh công suất lớn, bơm nước mạnh hoặc thang máy gia đình.
- Đảm bảo an toàn cho hệ thống điện khi sử dụng nhiều thiết bị có công suất cao.
Etinco là nhà phân phối chính thức các loại CB 3 pha chính hãng từ các thương hiệu uy tín như LS Electric, Mitsubishi, Hyundai, BTB Electric và Schneider Electric. Chúng tôi cam kết cung cấp sản phẩm chất lượng cao, đảm bảo an toàn và hiệu suất cho hệ thống điện. Để biết thêm chi tiết và nhận tư vấn, vui lòng liên hệ Etinco.
Tham khảo một số dòng sản phẩm aptomat 3 pha LS được Etinco phân phối chính hãng tại:
