AC Contactor có tính ứng dụng rộng rãi trong các hệ thống từ bộ khởi động động cơ đến quản lý hệ thống tải điện trong mạch điện công nghiệp. Tìm hiểu về cấu tạo, nguyên lý hoạt động, cách lựa chọn AC Contactor, đồng thời so sánh AC Contactor với DC Contactor trong bài viết dưới đây.
AC Contactor là gì?
AC Contactor là dòng contactor dùng trong mạch điện xoay chiều, được thiết kế để chuyên bật/tắt mạch tải AC có dòng điện cao. Nguyên lý hoạt động của AC contactor dựa trên nam châm vĩnh cửu sinh lực hút, khi được cấp điện sẽ sinh từ trường và hút tiếp điểm, từ đó khiến tiếp điểm chuyển động và đóng mạch.
Chức năng của AC Contactor
AC Contactor sở hữu nhiều chức năng vận hành và bảo vệ mạch điện công suất cao nên thường được sử dụng rộng rãi trong điện công nghiệp. Chức năng này khi áp dụng vào thực tế như sau:
- Chuyển mạch điện cho thiết bị công nghiệp
- Kiểm soát hệ thống chiếu sáng công suất lớn
- Kiểm soát nhiều tải trong hệ thống
- Bảo vệ mạch điện trước hiện tượng quá tải và ngắn mạch.
Cách lựa chọn AC Contactor
Để lựa chọn được AC Contactor phù hợp, bạn cần lưu ý một số điểm sau:
Đánh giá khả năng chịu tải
Điện áp định mức của AC contactor phải bằng điện áp tối đa của mạch điều khiển. Để duy trì thiết bị có tần số cao, hãy chọn contactor có định mức cao hơn để đảm bảo hoạt động hiệu quả và tăng tuổi thọ.
Chọn đúng kích thước
Sai lầm thường gặp khi chọn contactor cho dự án lớn là chọn contactor quá nhỏ. Kích thước phù hợp của AC Contactor cần tương ứng với các danh mục sử dụng của Ủy ban Kỹ thuật Điện quốc tế (IEC):
- AC1: tải không cảm ứng
- AC2: động cơ vành trượt tắt
- AC3: động cơ lồng sóc, khởi động/tắt động cơ trong khi chạy
- AC4: động cơ lồng sóc, nhấp nhả
Tuổi thọ sản phẩm
Tuổi thọ của AC contactor được đo lường bằng độ bền điện và độ bền cơ học, tương ứng với số lần đóng cắt của thiết bị. Các thông số đo lượng cụ thể:
- Số lần đóng cắt/giờ: khoảng 600, 1200 và 1800 lần
- Độ bền điện: khoảng 600.000 – 2.500.000 lần đóng ngắt
- Độ bền cơ học: từ 6.000.000 – 25.000.000 lần đóng ngắt
Dựa vào các thông số trên, bạn có thể chọn lựa được AC contactor phù hợp với mục đích sử dụng.
Kích thước và vị trí lắp đặt
Cần xác định được vị trí lắp đặt của AC Contactor trong bảng điều khiển để lựa chọn được thiết bị có kích thước phù hợp.
Chứng chỉ
Thị trường hiện tại không thiếu các loại AC Contactor. Tuy nhiên bạn cần tìm hiểu kỹ lưỡng về các chứng chỉ của dòng AC Contactor đang có ý định sử dụng. CE (Conformité Européenne) và UL (Underwriter Laboratory) là 2 chứng chỉ quan trọng của AC Contactor bạn có thể xem xét. Thông tin về các tiêu chuẩn, chứng chỉ được đăng tải trên trang web chính thức của các thương hiệu.
Đến từ thương hiệu đã có gần 50 năm kinh nghiệm, AC contactor của BTB Electric hoạt động trong tần số 50/60Hz và điện áp lên tới 1000V. Dòng sản phẩm này đã đạt nhiều chứng nhận chất lượng từ IEC, UL, Dekra,… và nhiều tổ chức giám định uy tín toàn cầu nên đảm bảo được yếu tố an toàn tuyệt đối với mức giá cạnh tranh, ổn định theo niêm yết.
Đọc thêm: Khởi động từ là gì? Nguyên lý hoạt động và phân biệt với contactor
So sánh AC Contactor với DC Contactor
| Yếu tố so sánh | AC Contactor | DC Contactor |
| Cấu tạo | Lõi cuộn dây được làm từ thép silicon chống quá nhiệt | - Các tiếp điểm được vận hành bởi một cuộn dây từ tính làm bằng thép hoặc gang. Cuộn dây này được vận hành bằng từ trường cảm ứng dòng điện quanh nhiều lớp thép
- Ít cực tiếp điểm hơn AC Contactor |
| Nguyên lý hoạt động | - Được điều khiển bởi từ trường tạo ra do dòng điện xoay chiều chạy quanh cuộn dây.
- AC Contactor không sử dụng diode, thiết bị này sử dụng các lõi nhiều lớp kèm cuộn dây để ngăn ngừa mất nhiệt, tăng hiệu suất đóng ngắt và dập hồ quang. |
- Sử dụng từ trường xung quanh cuộn dây để điều khiển các tiếp điểm.
- Các tiếp điểm của DC contactor sử dụng một loại diode tự do để phân tán tải cảm ứng trên cuộn dây khi dòng điện đầu vào giảm, có tính năng dập hồ quang và giảm nguy cơ chập cháy do sinh nhiệt quá mức. Tùy thuộc loại tiếp điểm, năng lượng dư thừa cũng có thể được tái sử dụng để cấp điện cho tải. |
| Mức điện trở | Điện trở thấp nhưng nhiệt độ cao (do AC Contactor tạo nhiều nhiệt hơn nên cần 1 lỗ hở để thoát nhiệt ra ngoài) | Điện trở cao |
| Số lượng cuộn dây | Ít cuộn dây hơn | Nhiều cuộn dây hơn |
| Tần suất đóng ngắt | Khoảng 600 lần/giờ, có thể thay đổi linh hoạt | Tần suất đóng ngắt cố định 1200 lần/giờ |
Đọc thêm: Hướng dẫn cách đọc ký hiệu contactor trong bản vẽ và thực tế
Có thể thay thế AC Contactor bằng DC Contactor không?
AC contactor trong trường hợp khẩn cấp có thể thay thế DC contactor nhưng không thể quá 2 giờ (do hiệu suất tản nhiệt của AC contactor thấp hơn DC contactor).
Ngược lại, sử dụng DC contactor thay thế AC contactor trong mạch điện xoay chiều sẽ dẫn tới các rủi ro chập cháy điện, nguy cơ gây hỏa hoạn. Nguyên nhân là do DC Contactor thường có công suất làm việc định mức thấp hơn AC Contactor và không có khả năng hoạt động trong mạch điện xoay chiều. Chưa kể, việc dập hồ quang trên DC contactor diễn ra chậm hơn so với AC contactor nên khi thay thế 2 thiết bị, mạch điện có thể bị quá tải hoặc gây ra lỗi hệ thống.
Trên đây, chúng tôi đã giới thiệu những kiến thức chung về dòng AC Contactor, đồng thời so sánh AC Contactor với DC Contactor. Để tìm hiểu các thông tin khác liên quan đến contactor, bạn có thể truy cập: https://etinco.vn/tin-tuc/kien-thuc/kien-thuc-contactor-ro-le/
