Trong quá trình sử dụng thiết bị điện, việc đứt, hỏng dây điện là không thể tránh khỏi. Để khắc phục trường hợp này, việc đấu nối dây điện đúng kỹ thuật là vô cùng quan trọng. Tìm hiểu cách nối dây điện bị đứt trong bài viết dưới đây của chúng tôi.
Tìm hiểu về đấu nối dây điện
Nối dây điện bị đứt là gì?
Có rất nhiều nguyên nhân khiến dây điện bị đứt như: bị chuột cắn, vật nhọn cắt đứt, người sử dụng tác động không đúng cách… khiến mạng điện bị gián đoạn, ảnh hưởng đến hoạt động sinh hoạt, sản xuất.
Đấu nối dây điện bị đứt là kỹ thuật quan trọng trong quá trình thi công, lắp đặt hoặc sửa chữa hệ thống điện. Phương pháp này đảm bảo dây điện được liên kết với nhau một cách chắc chắn và an toàn, hạn chế nguy cơ chập cháy hoặc các sự cố về điện khác. Việc đấu nối dây điện đúng kỹ thuật không chỉ giúp hệ thống điện vận hành ổn định, liên tục mà còn đảm bảo tính thẩm mỹ cao, nhất là trong trường hợp dây điện không thể đi âm tường.
Lưu ý quan trọng khi đấu nối dây điện bị đứt
Quá trình đấu nối dây điện đòi hỏi người sử dụng phải có kiến thức chuyên môn về điện. Trường hợp bạn chưa đủ tự tin về kiến thức an toàn điện của mình, cần đảm bảo các yếu tố quan trọng sau:
- Lựa chọn tiết diện dây phù hợp: Tiết diện dây điện phải phù hợp với tải dòng của hệ thống. Công suất hệ thống càng cao, tiết diện dây càng phải lớn. Đây là nguyên tắc hàng đầu trong việc lựa chọn dây dẫn để tránh tình trạng quá tải và nóng chảy dây điện.
- Siết chặt các mối nối: Quá trình đấu nối phải đảm bảo siết chặt các mối nối hoặc sử dụng các kỹ thuật đấu nối phù hợp với từng hệ thống để ngăn chặn tình trạng dòng điện chập chờn, ảnh hưởng đến hoạt động của các thiết bị điện.
- Chọn dây điện có vỏ bọc cách điện tốt: PVC là lớp vỏ cách điện phổ biến của hầu hết dây cáp điện. Tuy nhiên, nếu môi trường vận hành yêu cầu lớp cách điện chịu nhiệt tốt hoặc chịu lực va đập mạnh nên ưu tiên các loại dây có vỏ bảo vệ phù hợp hơn.
- Vệ sinh sạch lõi dây điện: Phần lõi cách điện phải được đảm bảo không chứa dầu, cặn bẩn, mạt sắt… để giúp dòng điện đi qua ổn định, trơn tru.
Chuẩn bị dụng cụ để nối dây điện bị đứt
Dưới đây là các dụng cụ cần thiết cho quá trình đấu nối dây điện bị đứt.
- Kìm cắt/ kìm tuốt vỏ dây: Dụng cụ để cắt bỏ phần dây bị hỏng và tuốt phần vỏ cách điện.
- Băng keo cách điện: Dùng để bọc các mối nối, ngăn ngừa tình trạng rò rỉ điện.
- Bút thử điện: Được dùng để kiểm tra dây điện có đang mang điện hay không, đảm bảo an toàn trong quá trình đấu nối.
- Tuốc nơ vít: Để tháo các đầu nối hoặc hộp đấu nối.
- Đồng hồ vạn năng: Dùng để kiểm tra các mối nối được thực hiện đúng cách hay chưa.
- Dụng cụ cách điện: Như găng tay cách điện, ủng cao su, ván cách điện để bảo vệ người sửa chữa khỏi nguy cơ điện giật.
- Hộp đấu nối hoặc đầu nối dây điện (nếu cần): Để hỗ trợ việc kết nối các mối nối được chắc chắn và an toàn hơn.
5 cách nối dây điện bị đứt phổ biến, đúng kỹ thuật
Kỹ thuật đấu nối dây điện có sự khác nhau liên quan đến các loại mối nối. Cụ thể, quy trình đấu nối cho từng loại mối nối như sau.
Cách nối dây điện bị đứt theo mối nối thẳng
Đây là cách nối dây điện bị đứt cơ bản và đơn giản nhất khi chỉ cần kết nối các dây dẫn theo 1 đường thẳng.
Quy trình đấu nối đối với dây dẫn chỉ có 1 lõi:
- Bước 1: Đặt 2 lõi dây song song, sau đó uốn gập phần lõi cho vuông góc và móc 2 sợi lại với nhau.
- Bước 2: Xoắn lần lượt đầu lõi của dây này sang dây kia, mỗi bên khoảng 5 - 6 vòng.
- Bước 4: Dùng kìm kẹp 2 đầu của vòng ngoài cùng và vặn xoắn lại để siết chặt mối nối.
- Bước 3: Kiểm tra một lần nữa để chắc chắn mối nối không bị lỏng lẻo, sau đó quấn chặt phần đầu nối bằng băng keo cách điện.
Quy trình đấu nối đối với dây dẫn lõi nhiều sợi:
- Bước 1: Dùng dao hoặc kìm tuốt lớp vỏ cách điện của 2 sợi dây dẫn, làm sạch phần lõi và tách rời những sợi dây nhỏ.
- Bước 2: Đan xen phần sợi đồng giữa 2 dây dẫn và tiến hành vặn xoắn lần lượt khoảng 4-5 vòng cho chắc chắn.
- Bước 3: Kiểm tra mối nối trước khi bọc keo cách điện.
Cách nối dây điện bị đứt theo mối nối phân nhánh
Mối nối phân nhánh (còn gọi là mối nối chữ T) có kỹ thuật đấu nối phức tạp hơn. Trước khi nối, cần tuốt được lớp vỏ cách điện của một đầu dây nhánh. Với sợi dây chính, nên bóc lớp vỏ ở khoảng giữa, tầm 5-6cm.
Cách nối dây dẫn 1 lõi:
- Bước 1: Sắp xếp 2 phần lõi dây dẫn thành hình dấu cộng (+), tiếp đó xoắn ngược đầu lõi dây nhánh từ phía sau ra trước.
- Bước 2: Quấn ngược vòng qua phía sau lõi dây nhánh và xoắn chặt lõi dây nhánh với lõi dây chính bằng kìm từ 6-7 vòng.
- Bước 3: Kiểm tra mối nối lần cuối và bọc cách điện.
Cách nối dây dẫn lõi nhiều sợi:
- Bước 1: Phân chia các sợi của dây nhánh thành 2 phần bằng nhau và đặt phần lõi dây chính vào giữa.
- Bước 2: Xoắn lần lượt 2 phần dây nhánh lên sợi dây chính theo chiều ngược nhau, phần lõi thừa có thể cắt bớt bằng kéo.
- Bước 3: Kiểm tra lại mối nối và quấn keo cách điện.
Cách nối dây điện bị đứt bằng ốc vít
Phương pháp này được áp dụng trong trường hợp cần kết nối các thiết bị như ổ cắm, phích cắm, chuôi đèn với dây dẫn.
Các bước thực hiện gồm:
- Bước 1: Tuốt vỏ cách điện của phần đầu dây nối một khoảng 3cm. Với dây dẫn có phần lõi nhỏ, cần tuốt 1 khoảng dài hơn và gập đôi lõi lại.
- Bước 2: Xoắn lõi dây lại với nhau và đặt vào lỗ vít. Dùng tua vít để vặn chặt ốc nhưng không nên siết quá chặt để tránh làm đứt lõi.
- Bước 3: Kiểm tra lại mối nối lần nữa trước khi đậy nắp nút cối.
Cách nối dây điện bị đứt vào ổ cắm
Ổ cắm thường có 2 hoặc 3 lỗ. Quy trình đấu nối dây điện bị đứt vào ổ cắm được thực hiện theo các bước:
- Bước 1: Dùng bút thử điện để xác nhận ổ cắm hoặc dây dẫn có đang mang điện hay không. Để chắc chắn, hay tắt nguồn điện trước mỗi quá trình đấu nối.
- Bước 2: Tuốt vỏ dây điện một khoảng 2cm để lộ phần lõi dẫn điện, sau đó xoắn lõi dây đồng và 2 đầu dây dẫn.
- Bước 3: Đưa 2 đầu dây đồng đã xoắn vào 2 lỗ có sẵn trên thanh kim loại của ổ cắm và dùng tua vít siết chặt để cố định 2 đầu dây. Trước đó, cần tháo lỏng ốc vít trên thanh kim loại.
- Bước 4: Lắp lại phần kim loại vào phần nhựa của ổ cắm và siết chặt lại bằng ốc vít.
Cách nối dây điện bị đứt vào công tắc
Cách nối dây điện với công tắc 2 cực:
- Bước 1: Ngắt nguồn điện và đảm bảo dây điện hay công tắc không được mang điện.
- Bước 2: Tháo rời công tắc để xác định vị trí 2 vít đấu nối có thể đặt dây điện.
- Bước 3: Cắt bằng 2 đầu dây để tạo mối nối rồi bóc vỏ và xoắn phần lõi đồng lại với nhau.
- Bước 4: Đấu 2 đầu dây vào 2 chân công tắc. Không nên đấu 2 dây âm dương vào 2 chân công tắc rồi đặt công tắc nằm giữa 2 sợi dây này.
- Bước 5: Lắp lại vỏ công tắc và kiểm tra mạch điện lần nữa. Đóng lại nguồn để xác nhận công tắc hoạt động bình thường.
Cách nối dây điện với công tắc 3 cực:
- Bước 1: Xác định vị trí cần lắp đặt công tắc.
- Bước 2: Khoan lỗ và tiến hành bắt vít vào lỗ luôn dây để cố định công tắc.
- Bước 3: Xác định rõ các cực của công tắc để bắt đầu đấu nối vào bảng điện. Có thể đặt cầu chì phía trước công tắc đầu tiên để bảo vệ thiết bị này.
- Bước 4: Nối dây dẫn từ bảng điện tới các thiết bị điện trong hệ thống.
- Bước 5: Kiểm tra lại mối nối và hoạt động của các thiết bị.
Yêu cầu về cách nối dây điện bị đứt
Để đảm bảo quá trình đấu nối cũng như quá trình sử dụng thiết bị điện được an toàn, cách nối dây điện bị đứt cần tuân thủ một số quy tắc sau:
- Lựa chọn dây dẫn chất lượng cao, có tiết diện phù hợp với dòng định mức để đảm bảo khả năng truyền tải.
- Ngắt toàn bộ nguồn điện trước bất kỳ quá trình thi công, lắp đặt, sửa chữa nào. Trang bị đầy đủ các dụng cụ bảo hộ cá nhân cần thiết.
- Tuyệt đối không đấu nối dây điện ở khu vực ẩm ướt để tránh chập điện hoặc giật điện.
- Vị trí cố định dây điện phải khô thoáng, ít vật cản.
- Không tái sử dụng lại dây điện cũ. Dây điện được nối phải còn nguyên lớp vỏ cách điện.
- Kiểm tra mối nối bằng bút thử điện trước khi bật nguồn trở lại. Đảm bảo mối nối đã được bọc keo cách điện.
- Luôn tuân thủ nghiêm túc các quy định về an toàn kỹ thuật điện.
Cách khắc phục tình trạng dây điện bị đứt
Để hạn chế tình trạng dây điện bị đứt ảnh hưởng đến hoạt động của mạch điện, bạn có thể trang bị thêm các linh kiện hoặc vật liệu có khả năng bảo vệ dây điện, như:
- Cao su dẻo: Chuẩn bị cao su dẻo dạng silicon quấn quanh phần dây điện để tạo vỏ bọc kín. Sau khi khô lại, lớp cao su này sẽ hoạt động như một lớp bảo vệ bên ngoài dây điện, giúp chống lại các tác động cơ học.
- Lò xo: Được sử dụng để gia cố thêm vùng bị đứt, gãy hoặc mối nối của dây điện.
- Ống nhựa mềm: Với các vị trí đặc thù như âm tường hoặc đi sàn nên luồn dây điện qua ống luồn để tăng khả năng bảo vệ và chống thấm cho dây điện.
- Băng dính cách điện: Đây là biện pháp đơn giản nhất để tăng khả năng cách điện cho phần dây điện bị đứt, cũng như bổ sung thêm 1 lớp bảo vệ bên ngoài dây dẫn. Tuy nhiên, đây chỉ là biện pháp tạm thời do băng dính sẽ mất lớp kết dính theo thời gian.
Một số câu hỏi về cách nối dây điện bị đứt
Câu hỏi 1: Có nên tự nối dây điện bị đứt tại nhà?
Trả lời: Với một số đường dây điện đơn giản, bạn có thể tự thực hiện đấu nối dây điện tại nhà. Tuy nhiên với hệ thống điện phức tạp hơn, yêu cầu quy trình đấu nối khắt khe hơn, tốt nhất hãy tìm đến sự trợ giúp của các kỹ sư điện chuyên nghiệp.
Câu hỏi 2: Dây điện bị đứt có thể nối lại bằng cách dùng keo dán không?
Trả lời: Không. Keo dán không có tác dụng kết nối dây dẫn điện, cũng không có khả năng cách điện và chịu nhiệt. Một số trường hợp, có thể dùng keo dán chuyên dụng để tăng khả năng kết nối của các mối nối nhưng vẫn phải đảm bảo dây điện đã được nối đúng kỹ thuật và được bọc bằng băng keo cách điện bên ngoài.
