Quá trình sử dụng thiết bị điện thường xuyên gặp phải các tình huống như cần mở rộng hệ thống hoặc sửa chữa đường dây điện bị đứt. Lúc này, kỹ thuật nối dây điện sẽ được áp dụng. Để hiểu rõ hơn về cách nối dây điện chuẩn kỹ thuật, bạn có thể theo dõi bài viết chi tiết sau của Etinco.
Yêu cầu kỹ thuật về cách nối dây điện
Nối dây điện là kỹ thuật kết nối hai hoặc nhiều dây dẫn điện với nhau, đảm bảo dòng điện di chuyển một cách an toàn và ổn định trong hệ thống điện, từ đó kết nối được nhiều thiết bị vào chung một nguồn điện hoặc thiết lập lại mạch điện trong trường hợp dây điện bị đứt.
Có nhiều cách nối dây điện đơn giản, có thể thực hiện tại nhà. Tuy nhiên, để đảm bảo quy trình nối dây dẫn điện đúng tiêu chuẩn, bạn cần tuân thủ một số yêu cầu như sau:
- Tắt nguồn điện: Đảm bảo tất cả nguồn điện đã được ngắt trước bất kỳ hoạt động sửa chữa, thi công, lắp đặt.
- Chọn tiết diện dây điện phù hợp: Tiết diện dây dẫn phải có khả năng chịu tải tương thích với công suất hệ thống và khớp với dây dẫn cần nối.
- Phân biệt rõ dây pha, dây trung tính: Dây pha, dây trung tính thường được mã hóa màu sắc theo quy tắc bọc dây điện. Tuyệt đối không được đấu nối nhầm 2 loại dây này để tránh gây giật điện hoặc khiến thiết bị hoạt động không đúng cách.
- Vệ sinh lõi dẫn: Lõi dẫn điện phải được làm sạch phần oxi hóa, cặn bẩn, dầu mỡ trước khi đấu nối để chắc chắn dòng điện không bị chập chờn.
- Siết chặt mối nối: Đảm bảo các mối nối được siết chặt vừa phải bằng các kỹ thuật đấu nối phù hợp, tránh để mối nối lỏng lẻo hay siết quá chặt, đều ảnh hưởng đến hoạt động của dòng điện.
- Đảm bảo cách điện: Các mối nối sau khi được đấu nối cần phải bọc cách điện kỹ lưỡng, tránh rò rỉ điện gây nguy hiểm đến tính mạng người sử dụng.
Chuẩn bị dụng cụ để nối dây điện
Dưới đây là các dụng cụ cơ bản để đấu nối dây điện đúng kỹ thuật.
- Dao/ kìm để bóc tách vỏ dây điện
- Băng keo cách điện đen hoặc trong
- Tuốc nơ vít, bút thử điện
- Ampe kìm/ Đồng hồ vạn năng
- Găng tay cách điện, ủng cao su
- Hộp đấu nối, đầu nối (nếu cần)
Lưu ý: Nếu bạn tự tin vào kỹ năng đấu nối dây điện của mình, có thể chuẩn bị bộ dụng cụ đa năng dự phòng để chủ động khi hệ thống xảy ra sự cố.
Hướng dẫn cách nối dây điện các mối nối cơ bản
Có 3 mối nối dây điện cơ bản được sử dụng phổ biến hiện nay là mối nối thẳng, mối nối phân nhánh và mối nối sử dụng ốc vít. Quy trình nối dây dẫn điện tiêu chuẩn theo từng mối nối như sau.
Cách nối dây điện cho mối nối thẳng
Đây là cách nối dây điện cơ bản và dễ thực hiện nhất, thường được sử dụng cho mạng điện gia đình khi cần mở rộng hệ thống dây dẫn hoặc đấu nối dây điện bị đứt.
Cách nối dây điện 1 lõi:
- Bước 1: Dùng dao hoặc kìm tách bỏ phần vỏ dây điện. Đảm bảo 2 đầu nối được tách đoạn vỏ bằng nhau, sau đó làm sạch phần lõi bằng giấy nhám.
- Bước 2: Đặt 2 lõi dây song song rồi uốn gập phần lõi theo dạng vuông góc và móc 2 sợi lại với nhau.
- Bước 3: Xoắn lần lượt đầu lõi của dây này sang lõi dây kia, mỗi bên khoảng 5-6 vòng.
- Bước 4: Dùng kìm kẹp 2 đầu của vòng ngoài cùng và xoắn lại để siết chặt mối nối.
- Bước 5: Kiểm tra lại lần nữa độ chắc chắn của mối nối, cuối cùng dùng băng keo cách điện quấn chặt.
Cách nối dây dẫn điện lõi nhiều sợi:
- Bước 1: Tuốt bỏ lớp vỏ bảo vệ của 2 dây dẫn, làm sạch phần lõi và tách các sợi dẫn nhỏ xòe ra.
- Bước 2: Đan xen các sợi dẫn giữa 2 dây dẫn và tiến hành xoắn ngược chiều nhau tầm 4-5 vòng.
- Bước 3: Kiểm tra mối nối lần cuối trước khi bọc băng keo cách điện.
Cách nối dây điện cho mối nối phân nhánh
Mối nối phân nhánh (còn gọi là mối nối chữ T, mối nối rẽ) có kỹ thuật đấu nối phức tạp hơn so với mối nối thẳng. Mối nối này thường được dùng để mở rộng các thiết bị điện cho một nguồn chung hoặc phân chia nguồn điện đến các khu vực khác nhau trong công trình.
Cách nối mối nối phân nhánh cũng được áp dụng với cả dây điện 1 lõi và dây điện 1 lõi nhiều sợi. Trước khi tiến hành đấu nối, bạn cần tuốt được lớp vỏ cách điện ở đầu dây nhánh. Dây chính sẽ bóc lớp vỏ bảo vệ ở đoạn giữa dây 1 khoảng 5-6cm.
Cách nối dây điện 1 lõi:
- Bước 1: Sắp xếp 2 dây dẫn điện thành hình dấu cộng, trong đó đầu lõi của dây nhánh được đặt vào đoạn giữa đã tuốt vỏ của dây chính, sau đó tiến hành xoắn ngược dây nhánh từ phía sau ra trước.
- Bước 2: Quấn ngược đầu dây nhánh và dùng kìm xoắn chặt dây nhánh vào dây chính từ 6-7 vòng.
- Bước 3: Kiểm tra lại mối nối và bọc cách điện.
Cách nối dây dẫn điện lõi nhiều sợi:
- Bước 1: Phân chia lõi dẫn của dây nhánh thành 2 phần bằng nhau và đưa phần lõi của dây chính vào giữa.
- Bước 2: Tiến hành xoắn lần lượt từng phần của dây nhánh vào dây chính theo hướng ngược nhau, dùng kéo cắt bớt phần lõi thừa.
- Bước 3: Kiểm tra mối nối lần cuối trước khi quấn băng keo cách điện.
Cách nối dây điện bằng ốc vít
Phương pháp này dùng để kết nối đầu dây dẫn với ổ cắm, công tắc, chuôi bóng đèn…
Quy trình đấu nối như sau:
- Bước 1: Tuốt vỏ cách điện của dây dẫn một khoảng 3cm. Với dây dẫn có lõi nhỏ, cần tuốt một khoảng dài hơn và gập đôi phần lõi.
- Bước 2: Vặn xoắn phần lõi và cho vào lỗ vít. Dùng tua vít để vặn chặt ốc nhưng không nên siết quá chặt sẽ khiến phần lõi đồng bị đứt.
- Bước 3: Kiểm tra lại mối nối lần cuối trước khi đậy nắp nút cối.
Lưu ý quan trọng về cách nối dây điện
Để đảm bảo an toàn và hiệu suất truyền tải điện, quá trình đấu nối dây điện cần lưu ý:
- Ngắt nguồn điện trước mỗi quá trình đấu nối.
- Dây điện được nối phải mới, còn nguyên vẹn lớp vỏ cách điện, đặc biệt là có tiết diện phù hợp với hệ thống và dây đấu còn lại.
- Tuyệt đối không nối dây điện ở vị trí ẩm ướt để tránh chập điện, giật điện.
- Vị trí đi dây cần khô thoáng, ít vật cản và đảm bảo khoảng cách an toàn với con người, các thiết bị khác.
- Kiểm tra lại mối nối bằng bút thử điện hoặc đồng hồ vạn năng trước khi đóng điện trở lại. Đảm bảo các mối nối luôn được bọc băng keo cách điện.
- Tuyệt đối tuân thủ kỹ thuật, quy trình đấu nối tiêu chuẩn, cũng như các biện pháp an toàn điện.
Câu hỏi thường gặp về cách nối dây điện
Câu hỏi 1: Tại sao không đặt 2 mối nối dây điện thẳng hàng với nhau?
Trả lời: Nếu chất lượng mối nối không đảm bảo, việc đặt 2 mối nối thẳng hàng với nhau tiềm ẩn nguy cơ gây ngắn mạch, chập mạch, rò rỉ điện, gây nguy hiểm cho thiết bị và người sử dụng. Mối nối nên được đặt so le để đảm bảo các kết nối chặt chẽ và bền bỉ.
Câu hỏi 2: Nối dây điện có nhất thiết phải dùng kìm để xoắn dây không?
Trả lời: Có. Việc dùng kìm xoắn các lõi dây điện giúp các mối nối được chắc chắn hơn, đảm bảo tính an toàn và hiệu suất của dòng điện. Nếu chỉ dùng tay xoắn lõi dây điện, rất dễ xảy ra tình trạng mối nối dây điện lỏng lẻo, phát nhiệt và có thể chập cháy.
