Nhằm mục đích giảm hóa đơn tiền điện, nhiều gia đình hoặc nhà xưởng thường sử dụng 2-3 nguồn điện luân phiên hoặc trang bị thêm nguồn điện dự phòng. Để quá trình sử dụng các nguồn điện này được an toàn và không bị gián đoạn, bạn cần phải nắm được kỹ thuật đấu lắp cầu dao đảo chiều. Hướng dẫn lắp cầu dao đảo chiều chi tiết sẽ có trong bài viết sau của Etinco.
Chuẩn bị trước khi đấu cầu dao đảo chiều
Nếu có kiến thức về nguyên lý làm việc và kỹ thuật đấu nối cầu dao đảo chiều, bạn cần chuẩn bị trước những dụng cụ sau:
- Bộ kìm: kìm nhọn, kìm điện, kìm cắt, kìm phanh mở ra, kìm phanh mở vào.
- Bộ tua vít đa năng chuyên tháo lắp thiết bị điện
- Súng bắn keo nến
- Dao rọc giấy, kéo cắt sắt
- Băng dính điện, dây thít nhựa
- Đồng hồ đo điện đa năng
- Bút thử điện 220V
Trong trường hợp đấu điện sống, bạn nên trang bị áo dài tay và đi găng tay cách điện để đảm bảo an toàn.
Lưu ý trong khi đấu cầu dao đảo chiều
Trước hết, nếu bạn không tự tin để tự sửa chữa điện tại nhà, hoặc chưa hiểu hết về hệ thống điện, hãy liên hệ thợ điện hoặc kỹ sư điện chuyên nghiệp.
Nếu bạn tự tin có khả năng lắp cầu dao đảo chiều, vẫn nên chú ý các nguyên tắc an toàn sau:
- Hiểu cấu tạo và nguyên lý làm việc của cầu dao đảo chiều.
- Ngắt cầu dao tổng trước khi thực hiện bất kỳ công đoạn đấu nối nào, trường hợp này nên ưu tiên ngắt cầu dao ngoài cột điện. Để an toàn hơn, bạn nên cài chốt chống đóng aptomat.
- Thông báo cho người xung quanh bạn cần ngắt điện để sửa chữa. Nếu có thể hãy dán thông báo ở cầu dao ngoài cột điện.
- Trang bị đầy đủ bộ dụng cụ kiểm tra điện, dụng cụ bảo hộ và đảm bảo làm việc tại môi trường khô ráo.
- Sau sửa chữa, đảm bảo các mối nối đã được siết chặt và bọc cách điện và không bị rò điện ra ngoài tường hay các vật dụng khác.
Trong trường hợp này, bạn cần tìm hiểu trước về cấu tạo và nguyên lý làm việc của cầu dao đảo chiều. Thiết bị này có cấu tạo khá đơn giản, tất cả các bộ phận đều có thể dễ dàng tháo lắp.
- Đế sứ cách điện, dưới phần đế có 2 lỗ fi 6 dùng bắt vít gắn lên tường hoặc lên gỗ.
- Các cực đồng: cầu dao đảo chiều 1 pha có 6 cực đồng, cầu dao đảo chiều 3 pha có 9 cực đồng. Trên các cực đều lắp sẵn ốc để đấu nối với dây điện.
- Cần gạt sứ cách điện dùng để đóng mở mạch điện.
- Lớp vỏ nhựa cách điện.
Về nguyên lý hoạt động, cầu dao đảo chiều hoạt động ở 3 chế độ khác nhau tương ứng với 3 vị trí của cần gạt.
- Khi cần gạt ở vị trí thẳng đứng, các cực sẽ không tiếp xúc với nhau, tức là toàn bộ điện đầu vào bị ngắt
- Khi cần gạt xuống, cực ở giữa nối với cực phía dưới. Lúc này điện lướt ngắt, điện sẽ được cấp từ máy phát điện.
- Khi cần gạt lên, cực ở giữa nối với cực phía trên, tương ứng sẽ cấp điện từ điện lưới và ngắt điện máy phát, đây là chế độ mặc định.
Cách đấu cầu dao đảo chiều 3 pha 3 nguồn điện
Cầu dao đảo chiều 3 pha 3 nguồn điện dùng cho hệ thống điện công nghiệp 380V, gồm có 3 pha nóng và 1 pha trung tính. Hệ thống này có 3 nguồn cung cấp điện gồm 1 nguồn điện 3 pha phục vụ sản xuất, sinh hoạt cho các nhà xưởng, gia đình, 1 nguồn điện 1 pha 220V và 1 nguồn dự phòng là máy phát điện.
Sơ đồ đấu lắp
Trong sơ đồ đấu cầu dao đảo chiều 3 pha có các thiết bị:
- 1 tủ điện
- 1 cầu dao đảo chiều 3 pha 4 cực
- 1 cầu dao đảo chiều 1 pha 2 cực
- 2 aptomat tổng 3 pha
- Các aptomat nhánh 1 pha
- 1 cầu đấu mát
- 1 máy phát điện
Ảnh: BTB Electric
Hướng dẫn lắp
- 4 chân A1, A2, A3, A4 của cầu dao đảo chiều 3 pha đấu với nguồn điện 3 pha dẫn từ công tơ. 2 cực vị trí A của cầu dao đảo chiều 1 pha đấu với nguồn điện 1 pha dẫn từ công tơ. 2 cực vị trí C của cầu dao đảo chiều đấu với nguồn điện từ máy phát dự phòng.
- Nguồn điện 1 pha từ 2 cực vị trí B của cầu dao 1 pha đấu với 3 chân pha và 1 chân mát vị trí C của cầu dao 3 pha. Pha nóng đấu tới chân C3 rồi nối tiếp C2 và C1, pha trung tính đấu chân C4.
- Nguồn điện cho các thiết bị 1 pha được đấu từ chân B1, B2, B3 của cầu dao đảo chiều 3 pha tới aptomat tổng 3 pha số 2.
- Nguồn điện cho các thiết bị 3 pha được đấu từ chân A1, A2, A3 của cầu dao đảo chiều 3 pha tới aptomat tổng 3 pha số 1.
- Nguồn điện nhánh cho các thiết bị điện 1 pha được đấu từ sau aptomat 3 pha tổng số 2 tới các aptomat nhánh. Không được đấu dây nguồn thiết bị điện 1 pha và 3 pha với nhau.
Nguyên lý hoạt động sau khi đấu
Sau khi đấu xong, chỉ cần gạt cầu dao đảo chiều 3 pha lên vị trí A, hệ thống sẽ sử dụng nguồn điện 3 pha. Nguồn điện này được chia làm 2 nhánh: 1 nhánh tới aptomat tổng số 1 (cho các thiết bị điện 3 pha), nhánh còn lại thông sang chân B1, B2, B3 tới aptomat tổng số 2 (cho thiết bị điện 1 pha) và tới các aptomat nhánh.
Nếu muốn sử dụng nguồn điện 1 pha, bạn gạt cầu dao đảo chiều sang vị trí C. Khi đó, nguồn điện 3 pha ngắt khỏi aptomat tổng số 2. Tiếp theo, gạt cầu dao đảo chiều 1 pha sang vị trí A. Nguồn điện 1 pha sẽ chạy từ công tơ tới tới 2 cực vị trí A của cầu dao đảo chiều 1 pha. Lúc này nguồn điện thông từ 2 cực A của cầu dao đảo chiều 1 pha sang chân C1, C2, C3, C4 của cầu dao đảo chiều 3 pha tới đầu aptomat tổng 1 pha số 2. Sau đó điện được chia tới các aptomat nhánh 1 pha.
Để sử dụng nguồn điện từ máy phát dự phòng, cầu dao đảo chiều 1 pha cần được gạt sang vị trí C. Nguồn điện sẽ thông từ máy phát điện sang 2 cực vị trí C, sau đó thông tới các chân B1, B2, B3, B4 của cầu dao đảo chiều 3 pha, tiếp tục đi từ các chân này tới aptomat tổng số 2 rồi tới các aptomat nhánh.
Xem thêm: Hướng dẫn đấu CB 3 pha chuẩn kỹ thuật
Cách đấu cầu dao đảo chiều 1 pha 3 nguồn điện
Cách đấu này áp dụng cho gia đình sử dụng luân phiên 2 nguồn điện 1 pha 220V và 1 nguồn điện dự phòng từ máy phát điện.
Sơ đồ đấu nối
Trong sơ đồ lắp cầu dao đảo chiều 1 pha 3 nguồn điện có các thiết bị:
- 1 Tủ điện
- 2 Cầu dao đảo chiều 2 cực 1 pha
- 1 Ổn áp
- 1 Aptomat tổng
- 2 Aptomat nhánh
- 1 Máy phát điện
Ảnh: BTB Electric
Hướng dẫn lắp
- Nguồn điện 1 pha thứ nhất từ công tơ ngoài cột điện được đấu vào 2 cực vị trí A của cầu dao đảo chiều số 1.
- Nguồn điện 1 pha thứ 2 từ công tơ được đấu vào 2 cực vị trí A của cầu dao đảo chiều số 2.
- Tại 2 cực còn lại của cầu dao đảo chiều đầu tiên, nguồn điện được nối với đầu vào của ổn áp. Từ đầu ra của ổn áp, nguồn điện nối với 2 cực tại vị trí A của cầu dao đảo chiều số 2.
- Nguồn điện dự phòng của máy phát điện được đấu vào 2 cực tại vị trí C của cầu dao đảo chiều số 2.
- 2 cực vị trí B của cầu dao đảo chiều số 2, nguồn điện đấu vào đầu vào của aptomat tổng sau đó được chia ra các aptomat nhánh.
Nguyên lý hoạt động sau khi đấu
- Để sử dụng nguồn điện lưới, cầu dao đảo chiều số 2 gạt sang vị trí C. Lúc này nguồn điện sẽ thông từ đầu ra của ổn áp về 2 cực vị trí C của cầu dao số 2 và tới aptomat tổng.
- Để sử dụng 1 trong 2 nguồn điện lưới chỉ cần thao tác gạt cần cầu dao đảo chiều số 1 sang vị trí A hoặc C.
Xem thêm: Hướng dẫn lắp đặt aptomat 1 pha
Cách đấu cầu dao đảo chiều 1 pha 2 nguồn điện
2 nguồn điện trong trường hợp này thường gồm nguồn điện chính 1 pha 220V và nguồn điện phụ là máy phát điện, được thay thế khi nguồn điện chính thiếu ổn định, đa phần rơi vào các gia đình ở cuối nguồn điện hạ áp.
Sơ đồ đấu nối
Trong sơ đồ đấu lắp cầu dao đảo chiều 1 pha 2 nguồn điện có các thiết bị:
- 1 tủ điện
- 1 cầu dao đảo chiều
- 1 aptomat tổng
- Các aptomat nhánh
- 1 máy phát điện
- 1 cầu đấu mát
- 1 ổn áp
Ảnh: BTB Electric
Hướng dẫn cách lắp cầu dao đảo chiều 1 pha 2 nguồn điện
- Nguồn điện chính 1 pha được đưa vào ổn áp. Từ đầu ra của ổn áp dòng điện 1 pha đấu với 2 cực cầu dao đảo chiều tại vị trí A.
- 2 cực tại vị trí B của cầu dao được đấu vào đầu ra máy phát điện. Nguồn điện aptomat tổng đấu với 2 cực vị trí C của cầu dao đảo chiều. Từ đầu ra của aptomat, dây nóng được chia thành các dây nhánh tới các aptomat nhánh.
Nguyên lý hoạt động sau khi đấu
Khi cầu dao đảo chiều đóng lên vị trí A, nguồn điện từ công tơ qua ổn áp, tới 2 cực cầu dao đảo chiều tại vị trí A rồi sang vị trí B, tới aptomat tổng.
Cách đấu cầu dao đảo chiều cho máy bơm
Cầu dao đảo chiều được lắp cho máy bơm trong trường hợp phao điện bị hỏng, không tự động khởi động máy bơm nước, lúc này, máy bơm cần nguồn điện trực tiếp mà không đi qua phao.
Sơ đồ đấu nối
Trong sơ đồ đấu lắp cầu dao đảo chiều cho máy bơm nước bao gồm các thiết bị:
- 1 tủ điện
- 1 cầu dao đảo chiều nguồn 1 pha
- 1 aptomat MCB
- 1 van phao điện
Ảnh: BTB Electric
Hướng dẫn lắp cầu dao đảo chiều cho máy bơm
Nguồn điện từ dây pha và dây mát lần lượt đấu nối với cực L và cực N của aptomat tổng. Nếu cần sử dụng chế độ bơm thủ công, dây mát và dây pha đấu với 2 cực B của cầu dao đảo chiều.
Trường hợp sử dụng chế độ bơm tự động, dây pha nguồn đấu vào 1 cực của cầu dao đảo chiều và dây mát đấu vào MCB. Dây pha từ MCB tổng nối với 1 cực của van phao điện và dây mát từ chân còn lại của van đấu vào cực B còn lại trên cầu dao đảo chiều.
Câu hỏi khi lắp cầu dao đảo chiều
Câu hỏi 1: Làm thế nào để tăng độ bền cho cầu dao đảo chiều?
Trả lời: Bạn chỉ cần đảm bảo đấu nối đúng kỹ thuật và sử dụng linh kiện chất lượng cao, cầu dao đảo chiều sẽ hạn chế bị hỏng hóc.
Câu hỏi 2: Cầu dao đảo chiều có sử dụng được cho các thiết bị công suất lớn?
Trả lời: Có. Tuy nhiên để phòng ngừa tình trạng quá tải, cầu dao đảo chiều cần tương thích với công suất thiết bị. Nên chọn cầu dao từ các thương hiệu uy tín để đảm bảo các thông số kỹ thuật chính xác với thiết kế của nhà sản xuất.
Câu hỏi 3: Phân biệt nhanh cầu dao đảo chiều 3 pha và 1 pha?
Trả lời: Cầu dao đảo chiều 3 pha thường được sử dụng để chuyển đổi dòng điện xoay chiều 3 pha sang dòng điện một chiều. Cầu dao đảo chiều 1 pha lại có tác dụng làm thay đổi hướng của dòng điện xoay chiều.
Etinco vừa hướng dẫn bạn cách lắp cầu dao đảo chiều 3 pha và 1 pha. Hy vọng kiến thức chúng tôi cung cấp hữu ích với bạn. Nếu có nhu cầu tìm hiểu các kỹ thuật đấu nối cầu dao và aptomat khác, bạn vui lòng truy cập: https://etinco.vn/tin-tuc/kien-thuc/kien-thuc-cb/
