Dây điện gia đình: Phân loại và hướng dẫn cách lựa chọn

Dây dẫn điện đóng vai trò thiết yếu trong mọi gia đình, nhằm đảm bảo các hoạt động sinh hoạt hàng ngày diễn ra ổn định và an toàn. Trong bài viết sau, chúng tôi sẽ giới thiệu đến các bạn khái niệm, phân loại và cách lựa chọn dây điện gia đình phù hợp.

Dây điện gia đình là gì? 

Dây điện gia đình thuộc nhóm dây điện dân dụng, là loại dây dẫn điện có nhiệm vụ truyền tải điện năng và kết nối các thiết bị điện trong hệ thống điện của các hộ gia đình. 

day dien gia dinh la gi

Để đảm bảo an toàn trong quá trình sử dụng, dây điện gia đình thường được bọc cách điện từ nhựa PVC và được luồn trong ống gen, treo trên tường hoặc lắp đặt âm tường. 

Do hoạt động ở điện áp thấp, đa phần phục vụ cho các tải có công suất nhỏ và trung bình nên dây điện gia đình có cấu tạo khá đơn giản với 2 thành phần chính là lõi dẫn và vỏ bảo vệ. 

  • Lõi dẫn điện: Chủ yếu làm từ đồng có tính dẫn điện tốt, dễ uốn cong. Phần lõi này có thể ở dạng cứng hoặc mềm tùy thuộc vào yêu cầu ứng dụng và vị trí đi dây. 
  • Vỏ bảo vệ: Thường là nhựa PVC, giúp bảo vệ lõi dẫn khỏi các tác động từ môi trường hoặc yếu tố cơ học. 

Các loại dây điện gia đình phổ biến

Dưới đây là một số loại dây điện phù hợp sử dụng cho quy mô điện gia đình, vừa đảm bảo khả năng truyền tải điện năng, vừa tiết kiệm chi phí lắp đặt, vận hành. 

  • Dây đơn (CV): Dây điện gia đình phổ biến nhất với 1 lõi dẫn điện và lớp cách điện PVC, được dùng để kết nối các thiết bị điện, công tắc, ổ cắm, thích hợp để đi dây cố định. 

day dien don dung cho gia dinh

  • Dây đôi mềm (VCm): Gồm 2 lõi dẫn điện bằng đồng mềm, mỗi lõi lại là tập hợp của nhiều sợi đồng nhỏ bện xoắn với nhau để tăng tính linh hoạt, thuận lợi cho việc uốn cong trong quá trình lắp đặt ở không gian nhỏ hẹp. VCm được sử dụng nhiều trong các hệ thống điện nhỏ như kết nối thiết bị điện, đèn, công tắc…
  • Dây đôi mềm dẹt (VCmd): Có 2 lõi dẫn điện bằng đồng mềm được bọc cách điện PVC riêng và chung lớp vỏ bảo vệ ngoài cùng. VCmd có tính linh hoạt và độ bền cách điện cao hơn VCm. 

day dien doi dung cho gia dinh

  • Dây đôi mềm tròn (VCmt): Gồm 2 dây VCm đặt song song, chung lớp vỏ PVC hình tròn. 
  • Dây đôi mềm ovan (VCmo): Cũng gồm 2 dây VCM đặt song song, lớp vỏ PVC bên ngoài có hình ovan. 
  • Dây điện CXV: Có lớp cách điện XLPE chống chịu được nhiệt độ cao nên phù hợp để lắp đặt cho các thiết bị công suất lớn trong gia đình như bếp từ, bình nóng lạnh, máy giặt, điều hòa.
  • Dây xoắn mềm: Có cấu tạo phức tạp hơn với lõi dẫn, lớp cách điện, lớp sợi bện cotton và lớp vải bọc cotton bên ngoài để tăng khả năng chịu nhiệt và chống chịu tác động cơ học. Dây xoắn có độ linh hoạt cao, dễ cuốn gọn nên thường được sử dụng cho các thiết bị điện chịu nhiệt như máy khoan, tiện, bàn là…  

day dien gia dinh dang xoan mem

  • Cáp điện kế: Loại dây chuyên dụng để kết nối điện lưới từ các cột điện đến công tơ điện của gia đình. 

Hướng dẫn cách lựa chọn dây điện gia đình

cach chon day dien gia dinh

Lựa chọn dây điện cho bất kỳ hệ thống nào cũng cần dựa vào nhiều tiêu chí như: yếu tố kỹ thuật, an toàn, thẩm mỹ, giá cả. Bạn có thể tham khảo cách lựa chọn dây điện gia đình theo các bước sau đây:

Xác định chính xác nguồn điện sử dụng

Điện dân dụng ở Việt Nam được quy định là nguồn 1 pha 220V, trong đó chủ yếu các hộ gia đình sử dụng nguồn 1 pha 2 dây (dây pha và dây trung tính). Điện 1 pha 3 dây (dây pha, dây trung tính và dây nối đất) thường áp dụng cho các chung cư cao tầng, khách sạn, biệt thự… Tuy nhiên, một số hộ gia đình vẫn sử dụng thêm nguồn điện 3 pha 380V để phục vụ cho hoạt động sản xuất. 

Với nguồn điện này, hầu hết các dây điện CV, CVV hay CXV đều phù hợp lắp đặt trong mạng điện gia đình. 

Tính toán tổng công suất thiết bị tiêu thụ trong gia đình

Hệ thống điện gia đình có khá nhiều thiết bị tiêu thụ điện như: đèn, quạt, tivi, tủ lạnh, điều hòa, máy giặt, bếp điện,... Cần tính toán được tổng công suất tiêu thụ điện để lựa chọn được tiết diện dây dẫn phù hợp. 

Công thức tính tổng công suất tiêu thụ điện như sau: 

cong thuc tinh tong cong suat tieu thu dien

Trong đó:

  • P: Công suất tiêu thụ, đơn vị W
  • A: Điện năng tiêu thụ, đơn vị J
  • T: Thời gian sử dụng điện
  • U: Hiệu điện thế, đơn vị V
  • I: Cường độ dòng điện, đơn vị A. 

Quy đổi sang đơn vị W của công suất tiêu thụ:

  • 1KW = 1.000W
  • 1MW = 1.000.000W

Sau khi có tổng công suất tiêu thụ, công thức tính dòng điện mở rộng được áp dụng:

cong thuc tinh dong dien

Trong đó: 

  • P: Công suất tiêu thụ
  • U: Điện áp (220V)
  • Cosφ: Hệ số công suất, thường là 0,8. 

Cuối cùng, công thức tính tiết diện dây dẫn điện là: S = I/J

Trong đó:

  • J: Mật độ dòng điện cho phép (A/mm2), đối với dây đồng thường là 6A/mm2, dây nhôm là 4,5 A/mm2
  • I: Dòng điện, đơn vị A. 

Lưu ý: nên chọn dây dẫn điện có tiết diện lớn hơn giá trị tính toán 1 cấp để thuận tiện cho việc nâng cấp phụ tải hoặc mở rộng hệ thống điện sau này. 

Bảng chọn tiết diện dây dẫn dựa trên công suất tiêu thụ

Với dây cáp điện:

Tiết diện dây cáp Công suất chịu tải
Cách điện PVC Cách điện XLPE
mm2 ≤kW kW
3 6.4 8.2
4 7.6 9.8
5 8.8 11.2
5.5 9.4 11.9
6 9.8 12.4
7 10.8 13.8
8 11.8 15
10 13.4 17
11 14.2 18.1
14 16.6 20.7
16 17.8 22
22 22 27.2
25 23.6 29.2
35 29 36

Với dây VC, CV, CVV, CXV:

Tiết diện dây điện (mm2) Công suất chịu tải (≤kW)
0.5 0.8
0.75 1.3
1 1.8
1.25 2.1
1.5 2.6
2 3.6
2.5 4.4
3 5.6
4 7.3
5 8.7
6 10.3
7 11.4
8 12.5
10 14.3

Ví dụ thực tế khi lựa chọn dây điện gia đình

Yêu cầu: Lựa chọn dây điện cho hệ thống điện của 1 hộ gia đình có 1 trệt, 1 lầu, sử dụng nguồn điện 1 pha và có công suất tiêu thụ các thiết bị như sau: 

vi du lua chon day dien gia dinh]

Đầu tiên, ta tính được tổng công suất tiêu thụ điện của các tầng và cả hộ gia đình như sau: 

  • Tổng công suất tầng trệt: 7.470W
  • Tổng công suất tầng lầu: 3.335W
  • Tổng công suất gia đình: 10.805W

Lựa chọn dây dẫn điện vào nhà

Đây là đoạn dây lắp đặt ngoài trời nên cần chịu được tổng công suất tiêu thụ của cả gia đình là 10.805W. Tuy nhiên, EVN khuyến cáo không nên sử dụng đồng thời tất cả các thiết bị điện nên dây dẫn điện vào nhà chỉ cần có tiết diện phù hợp với 80% tổng công suất, tức là chịu được: P = 10.805 x 0.8 = 8.644w = 8,644kW.

Đoạn dây này thường là loại Duplex ruột đồng, cách điện PVC. Dựa vào bảng tra cứu tiết diện dây dẫn, có thể chọn loại CXV 2x6mm2 để lắp đặt ngoài trời. 

Lựa chọn cáp điện kế

Cáp điện kế nối lưới điện với công tơ điện nên cũng cần chịu được tổng công suất tiêu thụ của tất cả thiết bị tiêu thụ điện. Loại cáp này có chiều dài khá ngắn (<10m) nên có thể sử dụng loại DK - CVV có tiết diện lõi dẫn là 5mm2 hoặc loại cáp CXV có tiết diện 4mm2. 

Lựa chọn dây điện cho từng thiết bị

Ngôi nhà trong ví dụ trên có 2 tầng với công suất tiêu thụ khác nhau. Để tiết kiệm chi phí lắp đặt và dễ dàng trong quá trình bảo trì, sửa chữa, có thể phân làm 2 nhánh dây điện. Mỗi nhánh nên dùng dây đơn cứng VC để đảm bảo khả năng truyền tải. 

Với tầng trệt: dây dẫn chỉ cần đáp ứng được 80% tổng công suất của tầng là P = 7,470 x 0,8 = 5,976kW.

Ưu tiên chọn dây VC có tiết diện 4mm2. 

Với tầng lầu: dây dẫn cũng chỉ cần chịu tải 80% tổng công suất tầng lầu là P = 3,335 x 0,8 = 2,668kW. 

Khuyến nghị chọn dây VC có tiết diện 2mm2. 

Dây dẫn cho từng thiết bị: Dựa vào bảng công suất, điều hòa đang là thiết bị có công suất cao nhất. Có thể chọn cáp VC có tiết diện 0.75mm2 để lắp đặt cho điều hòa. Riêng ổ cắm và các thiết bị khác nên chọn tiết diện lớn hơn 1 cấp là 1mm2. 

Như vậy, ta có thể tính toán được tiết diện dây cho hộ gia đình trên gồm: 

  • Dây ngoài trời: CXV 2x6mm2
  • Cáp điện kế: DK- CVV 2x5mm2 hoặc DK-CXV 2×4mm2
  • Dây cho tầng trệt: VC 4mm2
  • Dây cho tầng lầu: VC 2mm2
  • Dây cho thiết bị và ổ cắm: VC 1,0mm2

Lưu ý khi chọn dây điện gia đình

day dien gia dinh la gi 1

Là loại dây điện tiếp xúc gần nhất với con người nên khi lựa chọn dây điện cho gia đình, bạn cần lưu ý các yếu tố: 

  • Khả năng chịu tải: Đảm bảo rằng dây điện được lựa chọn có khả năng chịu được tải trọng của các thiết bị tiêu thụ điện. Nên phân nhánh, phân tầng cho hệ thống dây điện để chắc chắn dây dẫn không bị quá tải.
  • Khả năng chống cháy: Nên ưu tiên dây điện có khả năng chống cháy hoặc chống cháy lan để đảm bảo an toàn trong trường hợp xảy ra chập cháy điện hoặc có hỏa hoạn.
  • Độ bền: Dây điện dùng cho gia đình nên cần duy trì được độ bền nhất định, bao gồm khả năng chống chịu nhiệt độ, độ ẩm, mài mòn, kéo giãn… 
  • Chất lượng dây điện: Ưu tiên lựa chọn dây điện dân dụng từ các thương hiệu nổi tiếng hoặc các nhà phân phối uy tín để đảm bảo an toàn trong quá trình sử dụng. Tuyệt đối không mua dây trôi nổi trên thị trường, sẽ tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ gây ra tai nạn điện. 

Etinco hiện là nhà phân phối hàng đầu Việt Nam dòng dây điện dân dụng thuộc các thương hiệu nổi tiếng như: Cadivi, Cadisun, Goldcup, Trần Phú.

Chúng tôi cam kết cung cấp sản phẩm chính hãng, mới 100%, đi kèm là các chính sách giá cả, chiết khấu ưu đãi nhất thị trường. Ngoài ra, Etinco sở hữu các chuyên gia đã có nhiều năm hợp tác với các đơn vị Điện lực nên đáp ứng được yêu cầu hỗ trợ kỹ thuật, kiến tạo các giải pháp chất lượng điện cho các công trình, dự án lớn. 

Thông tin mua hàng: 

  • Điện thoại: 0904 99 88 77
  • Email: kd@etinco.vn
  • VP Miền Bắc: 33 BT5, KĐT mới Pháp Vân – Tứ Hiệp, Yên Sở, Hà Nội
  • VP Miền Nam: Số 19 Lý Văn Phức, Tân Định, TP Hồ Chí Minh

Một số câu hỏi về dây điện gia đình

Câu hỏi 1: Dây điện gia đình tại sao lại nóng lên?

Trả lời: Hiện tượng nóng lên của dây điện, khả năng cao xuất phát từ nguyên nhân dây điện đang bị quá tải, tức là tiết diện dây dẫn không còn phù hợp với công suất thiết bị. Bạn nên cân nhắc giảm bớt thiết bị công suất lớn hoặc thay thế bằng dây dẫn có tiết diện lớn hơn để hạn chế tình trạng dây điện bị nóng. 

Câu hỏi 2: Dây điện có tiết diện bao nhiêu phù hợp dùng cho ổ cắm, công tắc?

Trả lời: Công tắc, ổ cắm, thiết bị điện thông thường có thể sử dụng dây dẫn có tiết diện 2,5mm2 là phù hợp. 

Câu hỏi 3: Thiết bị điện công suất lớn như bình nóng lạnh, điều hòa nên dùng dây điện có tiết diện bao nhiêu?

Trả lời: Dây điện có tiết diện 4mm2 hoặc lớn hơn được khuyến nghị lắp đặt cho thiết bị công suất lớn trong gia đình.